Dit persbericht werd door het HJC deze week vrijgegeven.
Het Haags Juristen College start de “Belasting is diefstal!”-campagne. Door middel van een aantal radiospots op BNR Nieuwsradio wordt het publiek gewezen op de immoraliteit van belastingheffing, en de mogelijkheden om belasting te ontwijken. Hier volgt een aan aantal citaten uit de controversiële spots:Het Haags Juristen College is opgericht in 1984 en heeft doorheen de jaren een naam opgebouwd op het gebied van tax planning, estate planning, vermogensbescherming, oprichting en beheer van vennootschappen en trusts. Tot hun doelgroep behoren ondernemers, consultants en vermogende particulieren uit Nederland, België en Duitsland. Het Haags Juristen College verwierf nationale bekendheid door via rechtszaken en protestacties de dienstplicht in Nederland te doen afschaffen en verwierf internationale bekendheid met het baanbrekende Inspire Art arrest, waarin het Europese Hof van Justitie tot het oordeel kwam dat iedere Europese ondernemer de vrijheid heeft zijn vennootschap in een andere lidstaat op te richten, en dus de Engelse Limited dezelfde rechten heeft als de BV of BVBA. Ondernemers die geïnteresseerd zijn in belastingontwijking, vermogensbescherming of estate planning kunnen zich bij het HJC kosteloos en vrijblijvend laten informeren. Inmiddels zijn door het HJC reeds meer dan 6,000 vennootschappen en trusts opgericht, en beschikt het HJC (tegenwoordig deel van de “Freemont Group”) al over kantoren in Den Haag, Dubai, Cyprus, Panama, Luxemburg, Kopenhagen en de Seychellen.
- Belasting is diefstal! Belastingontwijking loont voor ondernemers en consultants met een winst boven 20.000 euro.
- Ondernemers zijn een onderdrukte minderheid! De ondernemer wordt door de overheid gebruikt als een onvrijwillige en onbezoldigde belastingambtenaar.
- Belasting is diefstal! De overheid parasiteert op ondernemers.
- Bent u slaaf van de belastingdienst of ondernemer?
- Belasting is diefstal! Het Haags Juristen College organiseert een gratis seminar “Belastingontwijking voor Ondernemers”
- Gelooft u in dwang? Belastingdienst.nl. Gelooft u in vrijheid? HaagsJuristenCollege.nl.
(On)recht van belastingheffing? “Belasting is diefstal!” is niet slechts een reclameslogan of hartekreet. Het Haags Juristen College stelt het (on)recht van belastingheffing ter discussie. Toine Manders, directeur van het HJC, stelt dat men toch kwalijk kan spreken van een contract, enkel vanwege het feit dat iemand hier woont, geboren is, of onderneemt.
Belastingontwijking gedemocratiseerd? Het Haags Juristen College helpt ondernemers bij het ontwijken van belastingen vanuit het principe dat het immoreel is om een schadelijke organisatie van fondsen te voorzien. U heeft daarom niet alleen het morele recht om belasting te ontwijken, maar zelfs een morele plicht om belasting te ontwijken. Men zou kunnen stellen dat de libertarische club het belastingontwijken democratiseert. Dure constructies waar multinationals gebruik van maken bieden zij aan voor een fractie van de prijs.
Wettelijke mogelijkheden? In Nederland zouden ongeveer 200.000 ondernemers belasting kunnen ontwijken. Het Haags Juristen College, dat overheidskritisch en pro-ondernemer is, wil op deze ietwat onconfessionele wijze de aandacht vestigen op de mogelijkheden die ondernemers geboden worden om gebruik te maken van de (vaak Europese) regelgeving.
De Nederlandse journalist Ralf Bodelier omschreef HJC-stichter Toine Manders onlangs in het libertarische magazine “Vrijbrief” als volgt:
Hoe ouder, hoe liberaler. Toine Manders ontdekte als scholier een straffe overeenkomst tussen fascisme, communisme en de moderne verzorgingsstaat. Bij alle drie beperkt een machtige overheid de vrijheid van haar burgers. De criminele macht van de fascisten viel in duigen rond 1945. Die van het communisme brak in 1989. En als het aan Manders ligt, is nu de verzorgingsstaat aan de beurt. Hij is een forse jongeman in donker pak met rode stropdas en rood pochet. Een glimlach ligt in zijn gelaat gemetseld, ongeacht wat hij zegt.Libertariërs als Toine Manders en mezelf beschouwen belastingen dus gewoon als een gelegaliseerde vorm van roof, en pleiten dan ook op hartstochtelijke wijze voor drastische belastingverlagingen en de uiteindelijke afschaffing van alle belastingen. Belastingontduiking is dan ook een legitieme vorm van zelfverdediging, of zoals de objectiviste Ayn Rand het ooit stelde: “Je hoeft niet de waarheid te spreken tegen een inbreker die vraagt waar het tafelzilver verstopt is”.
“Het grootste schandaal van de verzorgingsstaat is de gelegaliseerde roof die de Belastingdienst bedrijft. Een almachtige staat steelt tot tweederde van het inkomen van de burger. Geld dat vervolgens wordt verspild of nog erger, wordt gebruikt om mensen lastig te vallen of tegen te werken. Je kunt de fiscale roof het best vergelijken met de praktijken van de maffia. De overheid dwingt je om tot tweederde van je geld af geven. In ruil daarvoor biedt ze je diensten waar je niet om hebt gevraagd. En als je weigert voor die diensten te betalen, zullen uiteindelijk gewapende mannen binnenkomen en je eigendom meenemen. De kans bestaat zelfs dat ze je gevangen zetten of je burgerrechten afnemen”.
Rond zijn twintigste waren de VVD en het klassieke liberalisme nog zijn uitgangspunt. Inmiddels is Manders geradicaliseerd. Al klinkt deze aanduiding ongemakkelijk bij deze immer hoffelijke heer van stand. Manders is anti-belastingen, anti-overheid en anti-dienstplicht. “Want door dienstplicht op te leggen”, zegt Manders glimlachend, “degradeer je mensen tot slavernij. Het is toch immoreel als mensen veertien maanden lang gedwongen worden om hun eigen gevangenbewaarders te verdedigen? Een dienstplichtige riskeerde zelfs de doodstraf, als hij in oorlogstijd deserteerde omdat híj geen andere mensen wilde vermoorden”.
Libertariërs als Toine Manders zijn niet gemakkelijk op de vertrouwde links/rechtslijn onder te brengen. Rechts is hun verzet tegen belastingen en hun pleidooi voor een vrije markt. Links is daarentegen hun pleidooi voor de afschaffing van het verbod op drugs en het standpunt dat iedereen die dat wil in Nederland moet worden toegelaten. Vrijheid gaat bij libertariërs als Toine Manders ook boven democratie. “Democratie is aardig om een vereniging mee te besturen. Maar in staatsverband is democratie drie wolven en een schaap die erover stemmen wat ze zullen gaan eten. Vergeet niet dat het de democratie is die het de staat mogelijk maakt om via belastingen meer dan de helft van ons inkomen te roven”.
Belastingontduiking is echter zeer riskant: in Nederland en België staan er zelfs lange gevangenisstraffen op. Veiliger en verstandiger is dus de keuze voor de minder radicale, maar daarom niet minder doeltreffende, vorm van belastingbesparing, zijnde belastingontwijking. Dit omvat het gebruik maken van alle wettelijke mogelijkheden die er zijn om de eigen belastingdruk te verlagen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van mazen in het wettelijke net en van de mogelijkheden die worden geboden door andere landen met een aantrekkelijker fiscaal klimaat. Dankzij de kosteloze adviezen van het HJC en de “Freemont Group” kan elke burger van deze “loopholes” ten volle profiteren. En zo krijgt de “creative destruction” van de econoom Joseph Schumpeter misschien eindelijk ook eens een concrete invulling op politiek-maatschappelijk vlak.
Deze tekst verscheen ook op LvsvLeuven.be en InFlandersFields.eu.
Meer over dit fiscaal adviesorgaan op www.hjc.nl.
9 Reacties:
- At 11:19 Anoniem said...
-
Schitterend initiatief van Toine Manders en het HJC! Groot gelijk hebben ze! De overheid zal zichzelf nooit vrijwillig verkleinen, dus moeten we dat beest uithongeren en zoveel mogelijk belastingen achterhouden. En daarvoor zijn alle mogelijkheden even legitiem.
Grappig idee is hetgeen onlangs in de VS gebeurde: Man betaalt belasting met kleingeld. Een Amerikaanse man heeft zijn belastingpremie van twaalfduizend dollar betaald in muntjes en dollarbiljetten. Hij protesteerde hiermee tegen de hoge belastingen in de staat Indiana. Huurbaas Cary Malchow wilde met de actie laten zien hoeveel twaalfduizend dollar is. Hoewel hij buiten adem raakte van de zware zak met geld, vond hij het de moeite waard 'om toe te kunnen toekijken hoe drie belastingambtenaren moesten overwerken om het geld te tellen'. Door de actie van Malchow kon het kantoor die dag niet op tijd de dagelijkse bankstorting doen, waardoor het ongeveer 1,135.90 dollar aan rente is misgelopen.
Dat is eigenlijk allemaal ook de filosofie van Rothbard geweest om via burgerlijke ongehoorzaamheid op belastingvlak de staat te dwingen haar beslag te verminderen. Wel jammer dat we die reclamefilmpjes van het HJC in België niet zullen zien ... - At 13:09 Anoniem said...
-
Een zéér interessante tekst van Jos Verhulst over de vlaktaks en het socialisme:
http://www.brusselsjournal.com/node/25 - At 23:17 Anoniem said...
-
Los van de cliché's in de tekst van Jos Verhulst ben ik het wel eens met hem. De vrije markt is inderdaad het enige model dat er voor zou kunnen zorgen dat er genoeg kansen worden geboden aan mensen om al de rest afdoende privaat te kunnen afhandelen via verzekeringen of wat dan ook. De sinterklaasstaat (een uitvinding van Adolf H.) in het Westen heeft gedurende meer dan 60 jaren elke belastingverhoging (reëel of indirect door de inflatoire deficit spending) gelegitimeerd. Vandaar gaan beide ook hand in hand. Men kan de staat niet verkleinen zonder aan de staatsinkomsten te sleutelen, maar men kan anderzijds ook niet aan de staatsinkomsten torsen zonder de uitgaven te verminderen. Een mooi idee dus ook van Toine Manders om de gewone burgers met raad en daad bij te staan in het ontwijken/ontduiken van de belastingen. Ik denk trouwens ook dat hij zo ook meer zal kunnen verwezenlijken dan met zijn eigen libertarische politieke partij.
- At 18:56 Anoniem said...
-
Het Haags Juristen College, dat overheidskritisch en pro-ondernemer is, wil op deze ietwat onconfessionele wijze de aandacht vestigen op de mogelijkheden die ondernemers geboden worden..." hu, moet dit niet onconventionele i.p.v. onconfessionele zijn.
Ik vraag me af of het niet mogelijk is belasting te betalen in schijfjes van één cent gespreid over de tijd zonder de gestructureerde mededeling. Met een gecoordineerde actie moet het toch mogelijk zijn op die manier de belastingdienst lam te leggen. - At 18:57 Anoniem said...
-
Vincent, ik weet niet in hoeverre je dit allemaal zelf echt onderschrijft, of dat je eerder wat reclame wil maken voor de "campagne" van HJC. In de huidige toestand van de "verzorgingsstaat" is een campagne om lagere belastingen te bekomen op zich wel een zinvolle bezigheid. Maar, men kan wel betwijfelen of het aanhangen van nonsensical extremistische-libertarische ideeen daar toe kan bijdragen. Dat soort van extremisme zal immers door de 'collectivistische' politieke tegenstanders afgedaan worden als een 'bewijs' dat het om geen serieuse campagne gaat, maar wel om een stel van 'crackpots'.
Enkele punten ter illustratie.
1) Ja, men kan redelijkerwijze een groot deel van de bestaande belastingsdruk als een vorm van "roof" beschouwen. Maar, het afdoen van ALLE belasting "als roof" is pure extremistische nonsens. Een "vrije markt" en ondernemerschap zijn maar mogelijk binnen een 'vrijheidsscheppend' juridisch (en zelfs cultureel) kader, hetgeen minstens een 'minimum' overheid vereist. In plaats van proberen te ontkennen dat 'overheid' een noodzaak is, zou men zich beter toeleggen op wat de echte grondtaken van overheid zouden moeten zijn.
2) De huidige "verzorgingsstaat" introduceert allerlei selectieve discriminaties die de vrijheid en vooral ook het (beperkte) zelfverantwoordelijkheidsbesef van vele mensen ondermijnt. Echter, het promoten van belastingsontwijking en belastingsontduiking gaat die discriminaties en (door overheid-geinduceerde) ongelijkheden nog verergeren. De notie dat men de overheid zou kunnen "uithongeren", of dat men belastingsontwijking zou kunnen "democratiseren" is een pure illusie. De overheid bezit het monopolie over fysieke macht en omvat ook de juridische macht. Belastingsontduiking en belastingsontwijking kunnen enkel leiden tot 2 mogelijkheden: (a) ofwel tolereert de overheid dit en dan creeert zij op indirecte wijze (door acceptatie van de situatie) nog meer economische 'distorties' en fiscale 'ongelijkheden' of oneerlijkheden, ofwel (b) reageert de overheid met nog meer draconische maatregelen die vrijheidsbenemend zijn.
3) Libertariers moeten van de illusie af geraken dat hun land een eiland zou zijn of op een andere planeet (dan de onze) zou liggen. Bijvoorbeeld, de visie van Manders over "verplichte dienstplicht", of utopisch pacifisme, is pure kopindegronderij. En de notie dat het fascisme en het soviet-communisme zo maar vanzelf ineengestort zouden zijn, is een vorm van historich revisionisme dat ook een prachtvoorbeeld van kopindegronderij voorstelt. Die zijn enkel "in duigen gevallen" omdat er andere sterke overheden tegenover stonden, die door hun bestaan zelf het 'slecht model ervan' ondermijnden en gratuite suksessen ervan beletten )of tenminste beperkten). Libertariers zijn geneigd van de kapitale fout te maken van te denken dat 'vrijheid' zomaar vanzelf uit de lucht zou vallen als er (bij hen) geen overheid zou zijn. Nee, er zit veel wijsheid in de 'Amerikaanse' slogan van "freedom is not free", tenminste als men een beetje een historisch tijdsperspectief kan behouden.
Uiteindelijk is het probleem van de verzorgingsstaat een 'politiek' probleem, en het is in de politiek (en opinieopvoeding) dat de oplossing ligt. Deze laatste ligt zeker niet in het ondermijnen van de rechtsstaat of in het flirten met illegaliteit. Men moet tot een meer volwassen en redelijke visie van de NOODZAKELIJKE (maar BEPERKTE) rol van de overheid geraken. Zoniet is de cultuur ten dode opgeschreven. - At 09:50 Anoniem said...
-
@Marc
1) Volgens welk criterium is belasting nu gerechtvaardigd of roof. Dat bestaat niet. U heeft het over een "vrijheidsscheppend juridisch karder". Bestaat dat wel? Als je meer dan de helft van je inkomsten moet afgeven, gegijzeld kan worden door een vakbond zonder dat daartegen iets ondernomen wordt, vervolgd wordt wegens het lozen van stoffen die gunstig zijn voor het milieu? Men zou zich moeten toeleggen op de grondtaken van de overheid, dan is er toch iets mee verkeerd?
2) De overheid zal haar inkomsten zien afnemen en verzwakken.
3) Ik zie niet in wat het probleem is van Manders omtrent verplichte dienstplicht. Vroeger had je hier ook gewetensbezwaarden, dan om een andere reden. Het communisme is ineengestort omdat het economisch verzwakt was. Hetzelfde zal gebeuren met de uitgebreide Europese welvaartstaten. De economische groei is er minder, ze zullen relatief armere landen worden. Freedom is inderdaad niet free, ook een privaat leger, of private rechtbank zal geld kosten.
Hoe groot moet eigenlijk een beperkte overheid zijn? Zonder door de meesten als "crackpot" beschouwd te worden? - At 09:51 Anoniem said...
-
@ Parmenides
1) Belasting is gerechtvaardigd in zoverre zij gebruikt wordt om 'publieke goederen' te financieren, t.t.z. noodzakelijke goederen (meestal diensten) die enkel door een overheid kunnen worden geleverd, en/of die van nature gepaard gaan met grove situaties van marktfaling. Er bestaat een uitgebreide literatuur (in de economische wetenschap) met concrete voorbeelden van dergelijke 'public goods'. In feite hebben de meeste produkten en diensten zowel publieke als private aspecten (wat er dikwijls op neerkomt dat er externe effecten op derden zulen zijn die een zekere mate van overheidsregulering noodzakelijk zullen maken).
Inderdaad, als de overheid meer dan de helft van alle inkomens 'opvordert', dan is dat een duidelijk teken dat een groot deel van de belasting een vorm van "roof" is, in de zin dat de overheid zich niet enkel toelegt op haar kerntaken, maar zich ook bezig houdt met het opleggen van gedwongen inkomenstransfers van Jan naar Piet. En als de overheid "gegijzeld" wordt door vakbonden, dan zit men met een politiek probleem, in de zin van een ondermijning van echte democratie. De oplossing daarvoor zal onvermijdelijk ook in de politiek moeten liggen, en NIET in het (nog verder) ondermijnen van de rechtsstaat.
2) Het is utopie van te denken dat men de overheid kan "uithongeren" door belastingsontduiking of ontwijking. Men kan de overheid enkel verkleinen via de politiek, i.e. via het verkiezen van politiekers die bereid zijn van de belastingen en de overheidsuitgaven te verlagen, ten minste relatief t.o.v. het BNP, of soms zelfs in absolute termen. Wanneer sommigen er in slagen van te ontduiken of te ontwijken, zullen anderen des te meer moeten betalen. Fiscal engineering is a two-way street, en de overheid zal niet zomaar passief haar inkomsten laten verminderen.
3) Ik vrees dat u, meer dan Vincent, op een fantasieplaneet vertoeft. De ganse mensengeschiedenis toont duidelijk aan dat mensen geen engelen zijn, en dat er duidelijk veel 'slechterikken' altijd zullen bestaan. Vandaar de noodzaak van interne politiediensten en rechtssystemen, en van 'sterke' overheden om de eigen vrijheid tegenover de-rest-van-de-wereld te kunnen behouden. Het politieke communisme is nog helemaal niet "ineengestort". In feite, bijvoorbeeld in China vandaag is het aan een snelle economische 'opgang' bezig. Het Soviet-communisme is wel (maar waarschijnlijk enkel tijdelijk) ineengestort, niet omdat het "economisch systeem verzwakt was", maar wel omdat het de (opgedwongen) competitie met het westerse democratische model niet verder meer aankon. Dat heeft veel te maken met Ronald Reagan en Margaret Thatcher, maar het is waarschijnlijk te veel gevraagd (in de huidige staat van culturele verdwazing) om te verwachten dat veel continentale West-Europeanen dat vandaag zouden kunnen erkennen. Het punt is dat er een 'demonstratie-effect' uitging van het westers model (dat ondermeer een sterke en standvastige overheid omvatte) dat politieke problemen schepte voor de soviet-leiders.
Private legers en private rechtbanken zijn ook utopieen. De resultaten daarvan kan men best associeren met de late middeleeuwen bij ons, of de 'wild west' in Noord Amerika in het begin van de 19de eeuw, of in vele plaatsen van Afrika (denk aan Somalia bijvoorbeeld) vandaag.
Ik zou persoonlijk al heel tevreden zijn als men de ganse "overheid" (i.e. 'general government', of een consolidatie van alle overheidsniveaus, in vergelijkbare internationale statistieken) ruwweg zou kunnen beperken tot TEN HOOGSTE een derde van het Bruto Nationaal Product. Spijtig genoeg is dat ver beneden het gemiddelde van de huidige westerse welvaartsstaten, en de trends vandaag zijn dikwijls in de verkeerde richting. En des te meer men BENEDEN een derde van BNP ZOU vallen, des te dichter men bij een utopisch 'crackpot' niveau zou komen te vallen. - At 13:53 Anoniem said...
-
@ Marc
Als je in Mises.org "public goods" intikt vind je ook heel wat literatuur over publieke goederen en externaliteiten. Ik denk niet dat ik op een andere planeet leef, wel dat ik misschien wat te veel abstract inlevingsvermogen heb. Uiteindelijk moet een libertarische staat gedragen worden door de inwoners. Nu worden ook veel zaken gedragen door de inwoners, zoals omtrent recht of fatsoenlijk samenleven, anders werkt het ook niet. Men zou evengoed kunnen zeggen dat wie denkt dat nu in Irak een democratie mogelijk is op een andere planeet leeft. Uiteindelijk zou ook van een libertarische staat een demonstratie-effect kunnen uitgaan. Een groep libertariërs kan in principe een stukje territorium kopen van een arm land voor een libertarisch staat, de internationale gemeenschap zal dat echter met alle middelen trachten te verhinderen, net omwille van dat demonstratie-effect. Er zullen wel allerhande drogredenen aangehaald worden, zoals druggeld. - At 18:05 Anoniem said...
-
@ Parmenides
1) Nogmaals, men moet echt niet naar oude boeken van Von Mises en naar websites van zijn volgelingen gaan om goede literatuur over publieke goederen en externaliteiten te vinden. En het is zeker waar dat libertariers een nuttige bijdrage kunnen leveren tot het debat omtrent de specifieke natuur van vele goederen en diensten in allerlei omstandigheden. Er is dus ruimte voor redelijke verschillen omtrent allerlei specifieke goederen en diensten. Maar, tenzij u een echte extremist zou zijn, en zou denken dat ELKE vorm van overheid 'slecht' zou zijn, i.e. dat ALLE goederen en diensten zouden samenvallen met 'pure private' goederen, dan zult u moeten erkennen dat een beperkte overheid noodzakelijk is. En daar ging het nu juist om: NIET ALLE belastingen zijn "roof", maar sommige zijn absoluut noodzakelijk om (realistische, niet utopische) individuele vrijheid zelf mogelijk te maken. Het is het gezond verstand zelve.
2) Nogmaals, u leeft wel degelijk op "een andere planeet" dan de onze. Elke staat moet "gedragen worden door haar inwoners", en dus ook een libertarische staat. Deze laatste berust onvermijdelijk op de pre-suppositie dat alle mensen 'engelen' zouden zijn, in de zin dat ze de gouden regel (van "do not do unto others what you do not want them to do onto you") zouden volgen. Empirische observatie leert dat de overgrote meerderheid van de mensen zo niet is, niet in Belgie, en zeker niet in de ganse wereld. Staten bestaan niet in een moreel vacuum. Onze 'realiteit' of "onze planeet" is er een van (veranderende) waardensystemen die permanent in conflict staan, gedeeltelijk binnen staten, maar vooral tussen staten. Een libertarische staat, die als dusdanig zou kunen overleven op "onze planeet", is een pure utopie. Men doet er beter aan van meer realistische doelstellingen na te streven, zoals bijvoorbeeld een relatief-liberale 'democratie' in plaats van een utopie. Waarom? Omdat de geschiedenis leert dat utopisme gemakkelijk leidt tot tyrannie.
3) Wat heeft "Irak" te maken met deze problematiek? Kunnen contemporele Belgen GEEN ENKELE problematiek meer rationeel behandelen zonder te moeten vervallen in kleinzielig anti-Amerikanisme? Wat zegt dat over de onderwegezijnde cultuurverloedering in Vlaanderen?
Inderdaad, wie zou kunnen denken "dat nu in Irak (echte) democratie mogelijk zou zijn" die leeft op een andere planeet. Een echte democratie is vandaag zelfs in Belgie niet langer meer mogelijk, want dat veronderstelt als een ABSOLUUT MINIMUM dat politieke vrijemeningsuiting er zou gerespecteerd worden (door wetgevende en uitvoerende macht) en 'bevestigd' of afgedwongen worden door de rechterlijke macht. Hoe anders zouden de mensen zich echt kunnen informeren, en hoe anders zou vrije politieke competitie mogelijk zijn. En zelfs dat is vandaag niet langer meer het geval in Belgie. Een kwarteeuw geleden was dat nog wel zo.
Terug naar Irak. Echte democratie is volkomen onmogelijk in een contemporele islamitische cultuur. Maar, wanneer men een vreselijke tirannie verwijdert - om welke redenen dan ook (zeer lang verhaal) - is het dan niet redelijk van te streven naar een 'democratie' als doelstelling? Een wijze onderwijzeres van het 1ste studiejaar die weet heel goed, bij het begin van het jaar, dat niet alle kindertjes echt goed zullen kunnen lezen en rekenen op het einde van het 1ste studiejaar (en zelfs niet op het einde van het secundair onderwijs). Maar zij doet er wel best aan van die 'goede' doelstelling voorop te stellen, en openlijk of publiekelijk te affirmeren. 'De moraal' zegt dat men zijn best moet doen**, niet dat men perfect MOET zijn (noch dat men het zou kunnen zijn).
(** Schimpen op Amerikanen en Bush is niet "zijn best doen". Integendeel! Vooral wanneer men zelf nooit iets echt 'moeilijker' wil doen dan goedkope woorden verkopen.)