Historisch
Amerikanisme omvat de idee dat de Verenigde Staten en het uitverkoren Amerikaanse volk een speciale plaats innemen in de wereld, in hoofdzaak omdat de V.S. bij uitstek het land zou zijn dat kansen en hoop aan de mensheid geeft. Het unieke evenwicht tussen publieke en private belangen die beide geregeerd worden door dezelfde grondwettelijke idealen en democratische instellingen, en het primaat van de persoonlijke en economische vrijheden leiden volgens de gelovigen tot deze gevolgtrekking. Deze idee staat zeer dicht bij het Manifest Destiny, een socio-politieke term die voor de eerste maal in de jaren 1840 gelanceerd werd door de Democraten van president Andrew Jackson ter rechtvaardiging van de annexatie van de Far West (het Oregon Territory, Texas en de Mexican Cession). Deze doctrine werd in de jaren 1890 door de Republikeinen overgenomen als theoretische rechtvaardiging van de Amerikaanse territoriale uitbreiding buiten het Noord-Amerikaanse continent (Alaska, Hawaï, de Filipijnen en de eilanden in de Pacific).
Unieke karakteristieken
De politieke wetenschap definieert Amerikanisme als het gevolg van het unieke karakter van de Amerikaanse Republiek en dito samenleving. Men legt vooral de nadruk op de Amerikaanse traditie van anti-autoritair bestuur, een sterk menselijk individualisme, respect voor arbeid en privé-ondernemerschap, falende socialistische en fascistische politieke tendenzen, de geografische afscheiding van de V.S. van de rest van de wereld en de verrijkende invloed van religie. Onder religie verstaan zij wel nagenoeg uitsluitend het Christendom in het algemeen en het Protestantisme in het bijzonder. De religieuze onderbouw in de V.S. staat in schril contrast met de nationale karakteristieken van de andere beschaafde staten in West-Europa en Scandinavië, alsook met de opkomende samenlevingen in Zuid-Amerika, Oost-Europa en het GOS.
Sommige Amerikaanse staatsburgers gebruiken de term om de morele superioriteit van de Verenigde Staten aan te duiden. Anderen zien het juist als een verwijzing naar het oeramerikaanse concept van vrijheid, dat niet altijd door de heersende Amerikaanse politiek in de praktijk wordt gebracht, maar dat ook nooit uit het maatschappelijk debat kan en zal verdwijnen. Onderzoekers en academici gebruiken de term uitsluitend voor de echte scherpe en meetbare verschillen in de publieke opinie en in de politieke relaties tussen Amerikanen en hun tegenhangers in de andere ontwikkelde Westerse democratieën. Amerikanen zijn bijvoorbeeld veel religieuzer ingesteld dan Europeanen, zijn veel actiever betrokken bij politiek bestuur en zijn het veel meer eens met de idee van hard werken en individuele sociale promotie. Het concept is dus niet enkel een uitdrukking van idealen, maar ook van meetbare politieke feiten.
Internationaal recht
Onder grondwetsspecialisten in de V.S. en daarbuiten groeit de aanhang voor de basisidee dat de Verenigde Staten niet gebonden zijn door het internationaal recht. De Amerikaanse belangen zijn in hun ogen fundamenteel voor de V.S. en voor de vrije wereld. Deze stellingname wordt beargumenteerd met het impliciete uitgangspunt dat de Verenigde Staten nooit een internationale wet kunnen overtreden, eventueel uitgezonderd schendingen van de mensenrechten, omdat de Verenigde Staten deze wetten zelf opgesteld, verdedigd, uitgedragen en ingevoerd heeft. Na de aanslagen van 11 september 2001 kwam het hele concept van Amerikanisme of Amerikaans Exceptionalisme zwaar onder druk te staan omdat de internationale gemeenschap de schendingen van de mensenrechten in en door de Verenigde Staten in het kader van de Strijd tegen het Terrorisme (War on Terror) blijft veroordelen.
Kritiek en nuance
Sommigen stellen dat de term Amerikaans Exceptionalisme niets meer of minder is dan een verregaand ethnocentrisme en dito racisme, of zelfs niets meer dan ordinaire propaganda die in dienst staat van de rechtvaardiging van een op de V.S. gecentreerd wereldbeeld. In deze betekenis is Amerikanisme van nature chauvinistisch en jingoistisch. Volgens hen hebben zowat alle staten soortgelijke claims gemaakt op het hoogtepunt van hun macht. De geschiedenis heeft echter aangetoond dat de idee van een buitengewone aard of van een intrinsiek ander lot dan alle andere staten op Aarde nooit eeuwig meegaat. Tenslotte zijn er ook nog politicologen die deze term eenvoudigweg gebruiken om sommige uniekheden binnen het Amerikaanse bestel aan te duiden, zonder daarom per se uit te gaan van een ingeboren Amerikaanse superioriteit die zulke uniekheden mogelijk gemaakt heeft.
Deze voorstelling werd door mij op Wikipedia gepubliceerd.
Meer over deze filosofie op www.wikipedia.org.
4 Reacties:
- At 14:25 Anoniem said...
-
Mede door uw ongebreideld Amerikanisme dat u hier in een "encyclopedisch artikel" vertaalt en de daarmee hangende drang naar oorlog en geweld, neem ik u al lang niet meer ernstig. En ik denk dat ik hiermee niet de enige ben, ook al braken uw lezers talloze odes aan uw adres en instemmende kreten uit. De VS zijn bijlange geen walhalla, of uniek land, of wat dan ook. Zij zijn de heimat van oerconservatieven, piraten, misdadigers, cowboys en ander Europees krapul dat weggevlucht is.
Wat is trouwens de bedoeling van dit soort odes aan de VS? Wilt u enkel shockeren en alzo opvallen of bent u werkelijk zo ver weg uit onze werkelijkheid? Informeer u eerst alvorens de VS te bewierroken in uw weinig vredelievend wereldbeeld! - At 15:07 Anoniem said...
-
Ik zie geen enkel verband tussen dit neutraal artikel over het Amerikanisme van Vincent en jouw verwijten naar zijn adres over "een weinig vredelievend wereldbeeld". Vincent repte met geen woord over oorlog of wat dan ook, maar gaf gewoon een hele resem argumenten voor een uniek onderscheid tussen de VS en de rest van de wereld. Misschien moet jij je eens focussen op de échte boodschap van de schrijver ipv gratuite reacties te spuien en te schieten op de schrijver. Daarbij blijft het mij verbazen dat iemand die Vincent "al lang niet meer ernstig neemt" toch de godganse dag op zijn blog rondhangt...
Even terug on-topic met een ludiek filmpje over hoe de wereld er zou uitzien zonder de VS:
http://www.youtube.com/watch?v=JwAtNILh6uY - At 17:38 Anoniem said...
-
Vincent, als ik u mag geloven zou uw paradijs en sprookjesland VS gewoon wonderbaar en ongelooflijk zijn!!! Het enige probleem voor mij is dan dat jij nog steeds hier, in het door u als linkse hel afgeschilderde Europa, woont en teert op het belastinggeld van de werkende klasse. Amper 7, 8 of 9 uur vliegen man en je bent van die hel in jouw hemel ... Vertrekken is dan de boodschap: nu of nooit!
Volgens u vliegen de kansen in Amerika als gebraden kippen in het rond. Als je die gebraden kippen niet grijpt is dat uw dom probleem. De huizenprijzen in de VS zijn lager dan bij ons. Wie te lui is om zich een goedkoop huis aan te schaffen en te lui is om naar de VS te gaan moet de schuld niet op een ander steken, hij is ofwel te dom om naar de VS te gaan, of te lui.
Go, go go go go go go ... en doe ze ginder maar de groetjes van uit deze Europese hel! - At 16:15 Anoniem said...
-
"Hij is ofwel te dom om naar de VS te gaan"
Dus logische conclusie: zelfs jij vindt dat het "slim" is om naar de VS te verhuizen ;-)