De VLD moet zich niet richten tot een bepaalde groep, maar een boodschap hebben voor heel de samenleving, ook voor zwakkeren. Bovendien is de VLD een progressieve partij. De VLD gelooft in de toekomst en staat open voor verandering. Kortom, de VLD is een progressieve centrumpartij." Aldus bestempelde VLD-voorzitter Bart Somers onlangs in “De Standaard” de koers die hij met de VLD wil inslaan. Her en der fronsten VLD-leden de wenkbrauwen wanneer ze de termen “progressieve” en “centrumpartij” hoorden vallen. Maar wat betekent dit nu? Gaat de VLD van naam of richting veranderen? Wordt er na rechts nu geopteerd voor links?

In het van Dale-woordenboek lezen we onder “progressief” het volgende: een hervorming van de maatschappij beogend. Is dit niet wat de VLD al bij haar oprichting voorop stelde? De eerste zin van de Beginselverklaring luidt immers: De politieke vernieuwing dringt zich op. Verder lezen we: Enkel door radicaal en oprecht te vernieuwen, zowel naar inhoud als naar vorm, kan een liberale en democratische beweging tot stand komen. Tien jaar later verwoordde de Novemberverklaring het op de volgende wijze: De VLD roept alle krachten in Vlaanderen op om zich te engageren in deze vernieuwende, open en brede partij. Uit deze twee basisteksten blijkt hoezeer het aspect “progressiviteit” ingebakken zit in de genen van de VLD.

Waarom doet de associatie van de VLD met de term “progressief” dan wenkbrauwen fronsen? Is dat niet vooral omdat SP.a en PS “progressief” gelijk stellen met “links” of “socialistisch”, en omdat de Belgische media en politologen hen daarin zijn gevolgd? En dan vraag ik u het volgende. Vindt u dat de PS een progressieve partij is? Was de aanvankelijke tegenstand van de SP.a tegen het Generatiepact zo progressief? Is de weerstand van de SPa inzake het “winkelen op zondag” zo progressief? De VLD wil de maatschappij verder hervormen om de toekomst tegemoet te gaan. Alleen door hervorming en modernisering kunnen we onze welvaart veilig stellen en verbeteren. Vasthouden aan status-quo ondergraaft onze welvaart.

Conservatisme kan nooit de definitie zijn van liberalisme. Van Dale stelt ze zelfs voor als tegengestelden. Bij “liberalisme” lezen we immers als tegenstelling “conservatisme”. Wanneer de VLD zich profileert als een progressieve partij, keert ze dus terug naar de wortels van het liberalisme. Toegegeven, de puntjes moesten ook dringend op de progressieve “i” worden geplaatst omdat sommigen de jongste jaren onafgebroken hebben geproclameerd dat de VLD meer “rechts” moest worden. Ze vonden gretig gehoor bij diegenen die de VLD noch het liberalisme een goed hart toedragen, terwijl de partij maar bleef achteruit gaan in de peilingen. De nieuwe duidelijkheid moet dat tij doen keren.

Wanneer we opnieuw het van Dale-woordenboek raadplegen, vinden we onder “centrumpartij”: partij die zich niet uitgesproken links of rechts opstelt. Ook dat vinden we terug in de Beginselverklaring: De VLD stelt de vrijheid centraal, zowel de politieke als economische vrijheid. De VLD wil verantwoordelijk, solidair, rechtvaardig en sociaal zijn. En wat verder Burgers hebben recht op recht, rechtszekerheid en veiligheid. In de Novemberverklaring heet het dat Vrijhandel en het creëren van winst en meerwaarde in de ondernemingen de economische fundamenten zijn voor welvaart en welzijn, en dat iedere mens recht heeft op gelijke kansen. Ook de zwakste, zwaarst zorgbehoevende, moet kansen krijgen. Uit de VLD-basisteksten blijkt duidelijk dat ons liberalisme noch “rechts”, noch “links” is.

Elke burger heeft recht op zijn/haar vrijheid, recht op welvaart en welzijn. Het liberalisme is er niet voor slechts enkele doelgroepen, maar voor iedereen. De VLD is er voor iedereen. Dat betekent echter niet dat de VLD een soort standenpartij wil worden, met een "voor-elk-wat-wils" of een "enerzijds-anderzijds" programma. De VLD wil opnieuw een ideeënpartij worden en niet enkel fungeren als verlengstuk van het regeringsbeleid.

Wat zal er dan veranderen? De VLD wil opnieuw een ledenpartij worden, met grote aandacht voor het inhoudelijke debat. Voor het vernieuwen van het inhoudelijk debat wordt gerekend op de basis. Er zullen een vijftal (één per provincie) ideeënlabo’s worden opgericht die op een gestructureerde manier actuele thema’s zullen uitdiepen en nieuwe ideeën zullen aanbrengen. Dit sluit opnieuw aan bij de beginjaren van de VLD, waar er geen avond kon voorbijgaan zonder een inhoudelijk liberaal debat ergens in Vlaanderen of Brussel. De resultaten van deze debatten zullen continu verwerkt worden door een centrale studiecel. Iedereen kan deelnemen aan deze debatten, op voorwaarde VLD-lid te zijn en zich er toe te verbinden binnen de zes maanden een idee uit te werken.

Deze strategie moet leiden tot het ontdekken van nieuwe talenten, het uitwerken van vernieuwende ideeën en biedt tevens een meerwaarde aan het VLD-lidmaatschap. Ook het liberale verenigingsleven zal kunnen bijdragen tot dit open debat, maar zal moeten aanvaarden dat de politici, de vertegenwoordigers van de burgers, beslissen. Op deze wijze wil de VLD het enthousiasme van de eerste jaren terug vinden, met vernieuwde aandacht voor de mensen, de actualiteit en de toekomst. Dit zal van ons allen een grote inzet vragen om van de VLD, de énige liberale formatie in Vlaanderen, opnieuw een partij te maken om trots op te zijn.