Die argwaan tegenover speculanten vinden we in de vele goedbedoelde maar economisch ondoordachte voorstellen om prijsstijgingen in te perken. Zo ook bij de Europese Commissie die termijntransacties aan strengere regels wil onderwerpen en de speculatie aan banden te leggen in de hoop olie- en voedselprijzen onder controle te krijgen. De EC wordt daarin vurig aangemoedigd door de pers en door andersglobalisten. Zo ondertekenden voor België “Vredeseilanden”, “Attac” en “11.11.11” een open brief aan de Europese Commissie waarin andersglobalisten lobbyen voor doortastende maatregelen tegen speculatie. Van zijn kant voert de Oostenrijkse kanselier Alfred Gusenbauer een fanatieke kruistocht voor een taks op speculatie. Alleen Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de ECB, biedt nog enig weerwerk. Hij twijfelt helemaal niet aan al die goede bedoelingen, maar ontkent dat speculatie de oorzaak kan zijn van de prijsstijgingen en wijst op de onzin van meer regulering terzake.
Van anders-globalisten zijn we wel meer utopische voorstellen gewoon die de economische natuurwetten willen opheffen of omkeren. Maar dat zelfs het zakenmagazine Trends op zijn website uitpakt met de beschuldigende titel “Vuil geld: speculatie op grondstoffen” is verassend. De auteur herhaalt daarin het gekende socialistische afgunstdiscours dat in de rijkdom van succesvolle ondernemers en speculanten het ultieme bewijs ziet dat zij de eindverbruiker uitbuiten met en de prijzen kunstmatig opdrijven. Die beschuldiging is uitermate erg omdat de auteur daarmee suggereert dat ondernemerschap een zero-sum-game is waarbij ondernemers zich slechts kunnen verrijken ten koste van iemand anders. Ten gronde trekt hij zo het bestaansrecht van het ondernemerschap in twijfel, een merkwaardig standpunt voor een ondernemersblad.
Zo werkt ons kapitalistisch systeem gelukkig helemaal niet. In een vrije markt kan je niet duurzaam winsten vergaren door klanten uit te buiten. In tegenstelling tot de overheid kunnen ondernemers immers niemand verplichten hun goederen of diensten te blijven afnemen, en bijgevolg -anders dan de overheid- de mensen niet blijven uitbuiten. Op een vrije markt kunnen zakenlui maar winst boeken als het nut van hun producten of diensten groter is dan de kost om ze te produceren. Winst ontstaat dus helemaal niet door uitbuiting van klanten, maar juist omgekeerd door systemen te bedenken en uit te werken die meerwaarde creëren en die toelaten de klant meer waar voor zijn geld te geven dan hij elders kan vinden. Deze basisregel geldt evenzeer voor de zo verguisde speculanten, die niets anders doen dan handel drijven in risico. Ze nemen risico’s op zich die niemand kan of wil dragen tegen een prijs die in volle vrijheid tot stand komt op vrij toegankelijke markten. Probleem met de andersglobalistische voorstellen is dat hoe meer je hun marktdeelname aan banden legt, des te meer het prijsmechanisme ontregeld raakt, terwijl dat net de onmisbare indicator is die economie richting geeft.
PRIJS: DE ONMISBARE LEIDRAAD NAAR MARKTEVENWICHT.
Prijzen zijn niets anders dan een maatstaf van schaarste. Stijgende prijzen wijzen op een tekort, dalende prijzen op een overschot. Onderlinge prijsverhoudingen geven informatie naar nijveraars, dienstverleners en boeren wat zij het best zouden voortbrengen; het signaal en meteen ook het incentive om het aanbod van winstgevende productie op te drijven en van onrendabele af te bouwen. Zonder die prijsinformatie weten producenten niet eens welke goederen en diensten meest in vraag zijn en in de kortste keren ontstaat overproductie van het ongewenste en tekorten van het broodnodige. Het ontbreken van een betrouwbaar prijsmechanisme is trouwens de fundamentele tekortkoming die elke planeconomie doemt tot falen. Grondstoffenmarkten zijn daarvan een zeer goed voorbeeld. Op de termijnmarkt komen vraag en aanbod van grondstoffen bij elkaar. Daar kunnen producenten en industriële verwerkers termijncontracten afsluiten en hun toekomstig prijsrisico indekken. Omdat het aanbod van producenten en de vraag van verwerkers veelal niet gelijktijdig en evenveel voorhanden zijn, treden speculanten op als tegenpartij voor de producenten en industriële verwerkers op zoek naar dekking.
SPECULATIE HERSTELT EVENWICHTEN.
Wie ook maar even nadenkt moet toch beseffen dat er bij elke transactie op die grondstoffenmarkten er een koper en een verkoper moet zijn. Zo staat tegenover elke speculant die tarwe koopt in de “oh-zo-verderfelijke” hoop die later duurder te verkopen, logischer wijze een verkoper die vreest dat de prijs zal dalen. De tegenpartij van de speculant die tarwe aankoopt is ofwel een andere speculant die tarwe aanbiedt ofwel een producent die blij is om de prijs voor zijn oogst vooraf vast te leggen. In het eerste geval heffen de invloeden van beide speculatieve posities elkaar op en kan er niet het minste effect zijn op de prijs, ook al deden duizend speculanten diezelfde transactie nog eens over. In dit geval is er per saldo ook geen speculatief profijt, aangezien de winst van de ene het verlies van de andere uitmaakt. In het tweede geval draagt de transactie bij tot herstel van het marktevenwicht, omdat de speculant door zijn aankoop de producent in staat stelt méér tarwe te zaaien dan hij bereid was zelf het prijsrisico te dragen. Ware er geen speculanten geweest om het prijsrisico van de producent over te nemen dan had hij zijn productie niet kunnen opdrijven zodat het aanbod ondermaats zou zijn gebleven en de prijs verder zou zijn blijven stijgen.
MARKTEN VRIJMAKEN.
Speculanten zijn dus onmisbare acteurs in het herstel van marktevenwichten. Hun winst is de marktconforme vergoeding voor hun risico, en trouwens volledig in verhouding tot hun bijdrage aan het herstel van het evenwicht. Speculanten die volharden in verkeerde inschatting of vervallen in irrationele overdrijving maken alleen verliezen en saneren zich zelf uit de markt. Veel sneller dan ooit een daartoe aangesteld marktregulator in staat zou zijn in te grijpen, laat staan een rechtscollege daarover in beroep zou kunnen oordelen. Elke beperkingen die markten aan banden legt is daarom nefast. Eerder het omgekeerde is aangewezen: niet méér maar minder regels bevorderen een correcte prijsvorming. De toename van het aantal marktpartijen kan daarbij alleen maar de liquiditeit en vooral hun onderlinge concurrentie verhogen, en bijgevolg de prijs van risico en de transactiekosten verlagen. Markten aan banden leggen kan hun goede werking alleen maar bemoeilijken, prijsvorming verstoren, voedselcrises bestendigen en herstel uitstellen.
DE WARE OORZAKEN VAN INFLATIE.
Niettegenstaande méér regulering contraproductief zal werken, en de heilzame invloed van speculatie onweerlegbaar vaststaat lijkt de Europese Commissie toch het links verhaal van alsmaar méér regulering te zullen gaan volgen. Weer een stap verder op het socialistische pad naar de slavernij zoals Nobelprijslaureaat Hayek zo precies voorspelde in zijn boek “The Road to Serfdom”. Als eerste stap wil de EC onderzoeken hoezeer speculatie de prijzen van voedsel en olie heeft opgedreven. De zoveelste peperdure onderzoeksopdracht en de zoveelste bureaucratische verspilling want ieder logisch denkend mens kan bij voorbaat voorspellen dat het resultaat nihil moet zijn. Met meer kans op succes zou de EC kunnen nagaan in welke mate haar zelf schuld treft in de huidige inflatiegolf.
Zo ware het bijzonder interessant om weten (1) in welke mate de bureaucratische overlast van de EU de kostprijs van onze landbouwers en industriëlen verhoogt, (2) in welke mate haar puristische habitat, nitraat-, en vogelrichtlijnen, protectionisme, verplichte braaklegging, het verbod op ggg’s en de subsidiering van motorolie uit koolzaad bijdragen tot het voedseltekort en hoeveel dode kindjes al die groene -weliswaar goedbedoelde maar daarom niet minder dodelijke- nonsens in de armste landen al heeft gekost, (3) in hoever prijsstijgingen te wijten zijn aan de uitschakeling van concurrentie en het afschrikken van nieuwkomers via allerlei corporatistische kwaliteit- en toegangsnormen, en (4) niet in het minst in welke mate de Europese Centrale Bank met haar overmatige geldschepping van 11% (samen met de FED) verantwoordelijk is voor de huidige inflatiegolf. Hoorde de ECB immers niet de geldaanwas tot 4,5% te beperken? Was dat niet haar primaire opdracht, en is het niet de allereerste opdracht van de EC over onze welvaart te waken?
Dit opiniestuk werd ingezonden door Paul Vreymans.
Meer teksten van hem op www.workforall.net.
17 Reacties:
- At 11:27 Anoniem said...
-
Een sterk stuk, een echte verademing na de tonnen inktzwarte onwetendheid van de laatste dagen.
Blijkbaar is Trends ook al ten prooi gevallen aan de onheilige alliantie die de conservatieven (met hun Thomas "alles aan een eerlijke prijs" van Aquino) willen afsluiten met de liberalen. En zo verklaren ze met een uitgestreken gezicht dat de overheid "speculatie" (en vele andere dingen) moet verbieden, omdat er anders wel eens dingen konden gebeuren die de overheid zou kunnen verleiden om op te treden...
(Om maar te zwijgen van mensen die vonden dat "ze" de banken moesten laten failliet gaan om te vermijden dat er een crisis uitbreekt die ook op niet veel anders neerkomt dan dat de banken failliet gaan.)
Het pijnlijkste is te moeten toezien hoe veel liberalen niets in de gaten lijken te hebben wanneer ze dat soort dingen voor hun ogen op het scherm zien staan, en ook niet wanneer Friedrich Hayek het letterlijk zelf zegt. Maar ik overdrijf: deze tekst was alvast een echte verademing. - At 11:29 Anoniem said...
-
Ik betwijfel of de titel van het stuk wel helemaal gerechtvaardigd is met betrekking tot de kredietcrisis.
Speculanten die de situatie slecht inschatten zijn namelijk slecht voor de economie. Zij worden daar zwaar voor gestraft en ik pleit dus zeker niet voor ingrijpen van de overheid.
De kredietcrisis is veroorzaakt door overheidsbemoeienis, enerzijds door de Community Reinvestment Act en anderzijds door kunstmatige verlaging van de interestvoet door de Federal Reserve. Maar speculanten hadden hier rekening mee moeten houden en hadden geen aandelen mogen kopen van instellingen die onderdeel uitmaakten van de zeepbel.
In de toekomst zullen speculanten ongetwijfeld voorzichter zijn, dus de aandelenmarkt zal zichzelf corrigeren, maar het feit blijft dat de crisis is verergerd door speculanten die niet verder keken dan hun neus lang is.
Ik zou dus zeggen: "Leve de goede speculanten". "Weg met de slechte speculanten" hoeven we niet te zeggen, want dat gebeurt automatisch. - At 11:29 Anoniem said...
-
Helemaal akkoord met speculeren.
Helemaal niet akkoord met speculeren door banken die speculeren met anderman's geld en met onbestaande of onvoldoende marges. Dat verziekt namelijk de markt. Er is helemaal geen balans zoals we pas gezien hebben. Een bank die speculeert op basis van onvoldoende dekking, die toch niet te controleren is in het dagelijks speculantenwereldje, verdraait de markt want de koper/verkoper moet wel bewijzen dat hij geld heeft, of het moet een andere bank zijn.
In dat geval gaan de rekeningen niet meer op en zijn de 2 partijen niet gelijk. - At 11:29 Anoniem said...
-
Waar ik dan meteen ga aan toevoegen dat hiervoor een bredere basis moet bestaan dan louter individueel beboetbare ondernemers. De overheid heeft namelijk haar inningen zodanig legaal georganiseerd dat je als individu steeds de pineut bent. Meer nog: de burger is bij voorbaat verdacht, de bewijslast in relaties met de overheid ligt meestal niet bij de overheid. Hoe dat past binnen de filosofie van de rechtsstaat, is mij een raadsel. Hangt ervan af hoe je het de mensen in hun strot duwt.
- At 11:30 Anoniem said...
-
In elk geval wisten we al van de communistische agenda van de EU Comissie die samengaat met het creëren van economische machtsconcentraties en een enorme geldhonger om al die 'herverdelingen' te financieren.
Wanneer staat hier in België eens een prominente ondernemer recht die zegt dat alle niet legitieme belastingen dienen geboycot te worden, zoals Charlie Aptroot in het magazine Sprout? - At 11:30 Anoniem said...
-
antispeculatiewetten in bepaalde sectoren sturen geldstromen in de richting van nog ongereguleerde markten die de prijs inderdaad hoger drijven dan marktconform het geval zou zijn.
ROOD! ziet dan natuurlijk de oplossing erin om al die ongereguleerde markten ook te gaan reguleren maar de eerste de beste gebuisde schooljongen ziet in dat dat het paard achter de kar is. àlle antispeculatiewetten afschaffen (en die zijn er al heel wat bvb in vastgoed) zal een gunstig effect hebben op alle sectoren. - At 14:59 Anoniem said...
-
Na het verbod op ’short’gaan in Europa en de VS, zijn de helft van de speculanten uitgerangeerd en moesten zij waarschijnlijk met grote verliezen hun posities afwikkelen.
Betekent wel dat die lui niet meer terugkomen en meehelpen in de prijsvorming.
Dat terwijl de oorzaak van de crisis, zeker niet vanwege die shorters is ontstaan. - At 14:59 Anoniem said...
-
"So who is doing much of the shorting everyone is harping about? Goldman Sachs (GS) and Morgan Stanley (MS), two of the very firms seeking protection against short selling. Ironically, Morgan Stanley Chief Executive Officer John Mack says “short sellers are using abusive tactics to attack companies.”
Mack needs to look in a mirror to see who is responsible for most of the so-called “abusive” shorting.”
Zie http://globaleconomicanalysis.blogspot.com/2008/09/paulsons-shorting-ban-needs-revisions.html
Mike “Mish” Shedlock’s blog is zeer de moeite waard om te lezen voor “inquiring minds”.
Chaos alom, kortom. Het oog van de orkaan is echter nog lang niet dichtbij.. - At 15:00 Anoniem said...
-
Precies.
Het betekent ook, dat op langere termijn de prijsbewegingen steeds heftiger zullen worden, omdat het steeds moeilijker wordt verkopers te vinden, zodat de markten minder liquide zullen zijn.
De markten worden ook minder efficiënt en dit heeft een prijsverhogend effect.
Die rol van de verkoper zal immers sowieso door anderen moeten worden overgenomen, maar wie wil die verhoogde risico’s lopen? Alleen hogere prijzen zullen meer verkopers naar de markt lokken. - At 15:00 Anoniem said...
-
en met Bos zijn bizarre maatregel, hoezo grondwettelijk en hoe zo rechtszekerheid van reeds aangegane short posities, of nog erger: duur betaalde put- optie contracten om je portefeuille te beschermen, zijn die ineens waardeloos geworden??
- At 15:05 Anoniem said...
-
Zo’n schorsing heeft allerlei onbedoelde neveneffecten: zie o.m.
NEW YORK (MarketWatch) — A group of the world’s biggest hedge funds are planning to sue the U.K.’s Financial Services Authority for millions of British pounds in losses from the regulator’s ban on short-selling, the Sunday Telegraph reported late Saturday, citing unnamed fund managers and lawyers.
http://www.marketwatch.com/news/story/british-hedge-funds-sue-over/story.aspx?guid=%7B5DE1279C%2DFA8F%2D4CA0%2DB0E4%2D65A45E5C7D4C%7D - At 15:06 Anoniem said...
-
Ik heb toch zo mijn bedenkingen tegen de schaal waarop op dit moment door hedgefunds e.d. wordt gespeculeerd.
Het gaat over enorme bedragen van vaak geleend geld waarmee men gezonde bedrijven of zelfs een gezonde (maar kleine) nationale economie naar de knoppen kan helpen om vervolgens voor een appel en een ei delen op te kopen.
Zie onderstaande artikel over IJsland en de IJslandse kroon;
http://www.tijd.be/artikel/IJsland_helpt_banken_tegen_speculatie.6813044
Of moet het zo zijn dat we qua economieën en bedrijven zo groot worden dat men nagenoeg ongevoelig wordt voor speculanten?
Daar zullen de Balk c.s. gelukkig mee zijn in hun weg naar de EUSSR en de allesomvattende euro. - At 15:10 Anoniem said...
-
Wouter Bos heeft dit artikel:
OF niet gelezen
OF niet begrepen
OF wil er net tegenin gaan om zijn socialistisch ideaal te verwezenlijken.
Precies vandaag verbiedt Wouter aan speculanten om short te gaan.
Een volgende stap naar de vernietiging van de eigen vrijheid voor ieder individu. - At 15:10 Anoniem said...
-
Hey Hub, ik las het net op de pagina van het NRC dat short selling in Nederland verboden is. Ik weet niet of je Atlas Shrugged hebt gelezen, maar al deze socialistische stappen en dit afglijden van de samenleving doen me helaas sterk aan dit boek denken. Gecondoleerd daar!
- At 15:11 Anoniem said...
-
Ach ja, een kat in het nauw maakt rare sprongen. Een kapitalistisch systeem wat op z’n laatste pootjese loopt ook. En dan alles vrijgeven. Hoe verzin je het… En maar klagen dat er te weinig geld is…
- At 15:16 Anoniem said...
-
@Rob:
Rob, wat bedoel je eigenlijk?
Kan er zo niet op reageren.
@MG:
ATLAS SHRUGGED is HET boek dat mij (en vele anderen) een duidelijk inzicht heeft gegeven over wat er in de wereld gebeurt. En met dat meer inzicht een gelukkiger leven.
Een boek dat ik iedereen kan aanraden. Een “must reading”!!
Het is vertaald in : “ATLAS IN STAKING” en in elke goede boekwinkel in Nederland en België te koop. - At 17:59 Anoniem said...
-
Vrijmarkt zonder staat onmogelijk.
20 september 2008
Vrijmarkt zonder staat onmogelijk.
Het is als een klok repareren door het binnenwerk er uit te halen.
De Heilige Vrije Markt, het Gouden Kalf van dit tijdvak is geslacht.
De VS, wieg van het neoliberalisme implodeert.
Neoliberale, libertariers en vrijmarktrechts-extremisten likken de wonden.
Het "grootschaligste plan" ooit van de Amerikaanse overheid wordt gestart.
Amerikaanse staatsinterventies om kapitalistische systeem te redden.
Het herstelplan van de VS regering zou voorlopig rond de 700 miljard dollar kosten.
De Amerikaanse staatsschuld zal daardoor met meer dan 1000 miljard dollar stijgen.
Volgens experts zal er honderd keer meer nodig zijn.
Het nationaliseren van banken en andere in de VS, naar het model van Hugo Chaves van Venezuela heeft resultaten.
United States of Socialist Republics.
De kameraden Bush, Paulson en Bernanke heten u welkom.
Het verzopen kalf (vrijmarkt) wordt uit de sloot gehaald en gereanimeerd door het staats interventie team.
Het even heropleven van de beurzen, is er nog hoop?
Stiglitz Nobelprijswinnaar Economie noemde het gebruiken van belastinggeld voor de banksector "monsterlijk".