(…) Even if it staves off disaster, the bail-out will cause huge problems. It creates moral hazard: such a visible safety net encourages risky behaviour. It may also politicise lending. (…) From the taxpayer’s point of view, it might make sense to limit dividend payments to other shareholders until the government’s preference shares have been paid off. But governments need to avoid populist gestures. Banning bonuses, for instance, would drive good people out of companies that badly need them. (…) Given this, it is inevitable that the line between governments and markets will in the short term move towards the former. The public sector and its debt will take up a bigger portion of the economy in many countries. But in the longer term a lot depends on how blame for this catastrophe is allocated. This is where an important intellectual battle could and should be won. Capitalism’s defenders need to deal with two sorts of criticism. (…)
The weaker, populist argument is that Anglo-Saxon capitalism has failed. Critics claim that the “Washington consensus” of deregulation and privatisation, preached condescendingly by America and Britain to benighted governments around the world, has actually brought the world economy to the brink of disaster. (…) In fact, far from failing, the overall lowering of “barriers to intercourse” over the past 25 years has delivered wealth and freedom on a dramatic scale. Hundreds of millions of people have been dragged out of absolute poverty. Even allowing for the credit crunch, this decade may well see the fastest growth in global income per person in history. The free movement of non-financial goods and services should not be dragged into the argument - as they were, to disastrous effect, in the 1930s. (…) A second group of critics focuses on deregulation in finance, rather than the economy as a whole. This case has much more merit. Finance needs regulation. (…)
The failures of modern finance cannot be blamed on deregulation alone. After all, the American mortgage market is one of the most regulated parts of finance anywhere: dominated by two government sponsored agencies, Fannie Mae and Freddie Mac, and guided by congressional schemes to increase home-ownership. The macro economic condition that set up the crisis stemmed in part from policy choices: the Federal Reserve ignored the housing bubble and kept short-term interest rates too low for too long. The emerging world’s determination to accumulate reserves, especially China’s decision to hold down its exchange rate, sent a wash of capital into America. There was something of a perfect storm in which policy mistakes combined with Wall Street’s excesses. (…) Heavy regulation would not inoculate the world against future crises. Two of the worst in recent times, in Japan and Korea, occurred in highly rule-bound systems. What’s needed is not more government but better government.
(…) Sadly another lesson of history is that in politics economic reason does not always prevail - especially when the best-case scenario for most countries is a short recession. But it need not be so. If the bail-outs are well handled, taxpayers could end up profiting from their reluctant investment in the banks. If regulators learn from this crisis, they could manage finance better in the future. If the worst is avoided, the healthy popular hostility to a strong state that normally pervades democracies should reassert itself. Capitalism is at bay, but we must fight for it. For all its flaws, it is the best economic system man has invented yet.
Citaten uit het editoriaal “Capitalism at bay” in The Economist.
SIR - This financial crisis was triggered by the massive credit expansions of central banks in the U.S. and Europe who fuelled the real estate boom and caused an overdrive in consumption and investment - an unsustainable combination according to Austrian business cycle theory. Next to the terrible monetary policy of Greenspan’s heavily politicised Federal Reserve board, also bad left-wing policy decisions (e.g. cheap mortgages and houses for the poor) are to be blamed. The bail-outs have the intention to make the downturn of the financial market less apparent, but unfortunately, and this even regardless of the numerous moral hazards present, they are also hurting the liquidation of bad businesses and bad investments, which is an inherent process to business cycles in a sustainable market economy living through a downturn. This crisis is hence not announcing the death of capitalism per se, but rather the death of monetarism and supply-side economics, as already predicted by Austrian economists decades ago. Only a sound money system and a true free market can save the global economy.
Deze reactie werd als lezersbrief bij “The Economist” ingezonden.
Eerlijk gezegd: ik weet niet wat het meest schandalig is. De voortdurende beledigingen naar het adres van het Ierse volk of de beschuldigingen dat het Pentagon, de CIA en neo-conservatieve Amerikaanse denktanks achter het Ierse “neen” tegen het Verdrag van Lissabon zouden zitten? Een mening die vorige week ook plots door Hubert Van Humbeeck in “Knack” geventileerd werd in zijn opinie “De NAVO aan de grens”. Wat personen als Van Humbeeck in deze zaak iets te gemakkelijk vergeten, is dat tal van pro-Europese denktanks en satellietinstellingen van de Eurocratie zelf, in tegenstelling tot hun Amerikaanse tegenhangers integraal betaald met belastinggeld, ook kosten nog moeite gespaard hebben om het “ja”-kamp in Ierland te ondersteunen.
En ook de CIA en het Pentagon hebben echt wel iets beter te doen in deze tijden dan het beïnvloeden van dit soort referenda in bevriende landen. Tenslotte is het toch ook wel iets te vreemd dat een land als de VS dat al meer dan vijftig jaar onvoorwaardelijk de kaart van verdere Europese integratie getrokken heeft, plots van idee zou veranderen. Wanneer gaan personen als Hubert Van Humbeeck nu eens begrijpen dat de Ieren oprecht hun tegenkanting geuit hebben, dat de VS helemaal niet de satan is en er helemaal geen Amerikaanse complotten of neo-conservatieve samenzweringen aan de gang zijn in Europa? Anders natuurlijk dan de geheime agenda van de Eurocraten zelf om het Verdrag van Lissabon tegen het Ierse oordeel in stap per stap door te voeren.
Deze reactie werd als lezersbrief bij "Knack" ingestuurd.
Vorige week publiceerde “Knack” een essay van Francis Fukuyama waarin hij het einde van het cowboykapitalisme voorspelde. Gelukkig hebben we uit zijn eerste voorspelling, de val van het communisme zou immers het einde van de geschiedenis inluiden, al geleerd dat Fukuyama’s kijk eigenlijk even irrelevant is en manifest onjuist dan die van elke andere zelfverklaarde analist. Fukuyama maakt in dat essay komaf met het kapitalistische vrijemarktmodel van Ronald Reagan en Margaret Thatcher. En ook de Laffercurve moet er zomaar aan geloven. Vele liberalen en vermeende “freemarketeers” zullen hun ogen niet hebben kunnen geloven bij het lezen van zulke vermaledijde leugens en verdraaiingen van de werkelijkheid, maar ikzelf eigenlijk niet. Fukuyama maakte een min of meer juiste analyse door het “supply-side economics” beleid van Reagan aan te vallen, maar ging totaal de mist in met zijn conclusie.
Het cowboykapitalisme van Reagan en Thatcher was immers helemaal géén kapitalisme, maar een even duidelijke vorm van “mixed economy” als elders in het Westen. Rechtgeaard kapitalisme vergt immers niet enkel een totale afwezigheid van regels maar ook van stimuli, inclusief fiscale, en bovenal een “sound money system” rond ofwel de vrije concurrentie tussen munten ofwel rond de herinvoering van een goudstandaard. Reagan en Thatcher deden hun duit in het zakje in de strijd om de ideeën, daar niet van, maar met monetarisme en productiebevorderende maatregelen komt men er gewoon niet. Hopelijk betekent deze bankcrisis dan ook niet zozeer de heropstanding van het voorbijgestreefde Keynesiaanse interventionisme dan wel de definitieve doorbraak van de Oostenrijkse School in het beleid.
Deze reactie werd als lezersbrief bij "Knack" ingestuurd.
Meer artikelen over de financiële crisis op www.meervrijheid.nl.
9 Reacties:
- At 15:31 Vincent De Roeck said...
-
Het LVSV Leuven verstuurde deze week dit persbericht onder de titel "Géén nieuwe regels voor de banksector!"
De laatste weken laait het maatschappelijk debat op rond de huidige bankcrisis. Als politieke studentenvereniging juicht het Leuvense Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) toe dat hierover een open discussie ontstaat. Maar toch vinden de liberale studenten dat er dringend een aantal misverstanden opgehelderd moeten worden. Wij willen erop wijzen dat de zogenaamde vrije markt niet aan de basis ligt van deze crisis, dat de overheid medeverantwoordelijk is en dat nieuwe reddingsplannen en regulering totaal contraproductief zijn.
Bij het begin van de crisis werd al duidelijk dat het een rondje “vrije markt-bashen” ging worden. Alle politici en media berichten van het falen van de ongebreidelde vrije markt en zelfs van het failliet van het liberalisme. Deze beweringen zijn intellectueel oneerlijk en volkomen onjuist. De financiële sector is immers al decennialang de meest gereglementeerde sector van de economie. De bank- en verzekeringssector is vandaag het voorwerp van ontelbare wetten, besluiten en commissies die moeten zorgen voor een “stabiele” financiële situatie. Zowel het Europese als het nationale niveau zijn kampioenen in het uitvaardigen van deze regulering die heel vaak de werking van de vrije markt uitsluit. Voorbeelden zijn de plafonnering van aangeboden interesten, beperkingen op de vrije toetreding tot de bankwereld, beperkingen op overnames die het redden van banken in moeilijkheden kunnen redden, enz.
In het huidige debat schildert men het vermelde overheidsfalen dikwijls af als marktfalen. Het weze duidelijk dat de crisis veroorzaakt werd door goedbedoeld maar contraproductief overheidsingrijpen. Zo werden de rommelhypotheken in de VS aangemoedigd (zeg maar met een lichte dwang) door de overheid vanuit de idee om meer leningen te verstrekken aan achtergestelde groepen. Fannie Mae was een onderneming die gesponsord werd door de overheid en garanties had dat de staat haar verliezen zou op zich nemen. Dit is niet echt een incentive om de onderneming goed te beheren. Bovendien ligt het expansieve monetaire beleid aan de basis van de reeks slechte investeringen van de laatste jaren. De recente “housing bubble” en “ICT-bubble” zijn daar perfecte voorbeelden van.
Ondanks dit alles heeft de politiek vandaag nog steeds een blind vertrouwen in de overheid om de crisis te bedwingen. Vandaag is er een luide oproep voor weeral een nieuwe reeks regulering. Men moet goed beseffen dat het slechts een reactie is op de voorbije crisis maar dat er geen rekening wordt gehouden met de toekomst. Op de koop toe erkent niemand dat fout overheidsbeleid mee aan de basis ligt van de dreigende recessie. Regels uit het verleden hebben al te vaak bestaande crisissen verergerd. Meer terughoudendheid ten opzichte van deze reguleringen is geen overbodige luxe.
Het reddingsplan van de regering stuurt in dit geval totaal verkeerde signalen naar de bankwereld. In feite zegt men tegen de bankiers: “Doe maar jongens, als het slecht gaat zullen we jullie wel te hulpen komen.” Met andere woorden: winsten worden geprivatiseerd, verliezen gesocialiseerd (lees: winsten voor de bank, verliezen voor de belastingbetaler). Als men u het casino zou insturen met de garantie dat u al uw winst mag houden en dat de verliezen zullen gecompenseerd worden door de staat, zou u dan kunnen instaan voor uw gedrag?
Het Leuvense Liberaal Vlaams Studentenverbond besluit met te zeggen dat de meest schrikwekkende woorden in het Nederlands zijn: “Er heerst een economische crisis en de overheid zal ze oplossen”. - At 15:32 Anoniem said...
-
Akkoord met de basis gedachte van het artikel maar...
wie Azegt moet B zeggen en in dit geval komt de verantwoordelijkheid van de banken ter sprake, banken die een "vertrouwens"functie in onze maatschappij hebben, anders is het niet mogelijk. En als iemand het vertrouwen van anderen misbruikt moet hij er voor boeten.
Dat is het belangrijkste besluit dat ik persoonlijk formuleer in die ganse geschiedenis: laat de banken vrij maar straf het misbruik van vertrouwen en het misbruik van functie. - At 15:33 Vincent De Roeck said...
-
Ook onze goede vriend, professor Boudewijn Bouckaert, schreef over de financiële crisis een opiniestuk.
De kritiek op het kapitalisme die de voorbije dagen en weken weerklonk is volkomen misplaatst, betogen Boudewijn Bouckaert en Geert François. Met de ondernemers en de markt zit het volgens hen niet fout, wél met overheidsbemoeienis op de financiële markt.
De economische wetenschap is een gesystematiseerd verlengstuk van het gezond verstand, zei Ludwig von Mises, die samen met Friedrich Hayek de meest prominente vertegenwoordiger van de Oostenrijkse school was. De meerderheid van de huidige economen volgen von Mises niet en hebben de economische wetenschap omgetoverd tot een kabbala van mathematische formules en gesofisticeerde modellen. Machteloze modellen zijn het, want geen enkele economische bolleboos wist ons maar een begin van voorspelling te geven van de huidige financiële crisis.
Intussen bejubelt de harde linkerzijde het eigen groot gelijk over de perversiteit van het kapitalisme. Links ruikt hier een ideologisch revanchemoment voor het socialistisch debacle van 1989, en diept aloude remedies op: meer overheidsinterventi e en nationalisatie van de hele bancaire sector. Toegegeven, door de omvang van de financiële crisis, die zeker nog niet uitgewoed is, heeft links de schijn mee dat het niet louter gaat om ondernemingsfalen binnen een systeem, maar wel van een falen van een systeem. De vraag is evenwel: welk systeem?
Productie van geld en krediet
De huidige crisis geeft geen enkele indicatie dat het spontane coördinatieproces dat plaatsgrijpt op de markten van goederen en diensten, kapitaal en arbeid fundamenteel foutloopt. De meeste coördinatiestoringen vinden hun oorzaak, hetzij in specifieke overheidsinterventi e, hetzij in de werking van het financieel kapitalisme, een subsysteem van de vrije markt.
Het financieel kapitalisme bepaalt enerzijds, door zijn greep op geld en krediet, de bloedsomloop van het kapitalisme maar gehoorzaamt anderzijds aan fundamenteel andere wetten dan het gewone ondernemerskapitali sme. De productie van geld en krediet, want daar draait het om in het financieel kapitalisme, wordt rechtstreeks of onrechtstreeks bepaald door overheidsinterventi e. Het 'fiat'-geld, dat zijn waarde niet ontleent aan de materie waaruit het gemaakt is (zoals zilveren munten), maar aan het vertrouwen dat we er goederen en diensten mee kunnen kopen, en waar de wereld nu al een kleine vijftig jaar op draait, wordt niet door de markt geproduceerd maar wel, via ingewikkelde kanalen, door de centrale banken, die in de praktijk handelen als overheidsinstelling en.
De kredietverschaffing is essentieel voor een goed functionerend kapitalisme, want het krediet regelt de intertemporele coördinatie van de plannen van consumenten en producenten.
Hoe draait de cirkel? Wanneer de consumenten consumptie uitstellen en een groter aandeel van hun inkomen sparen, waardoor het aanbod op de kredietmarkt stijgt en de rente daalt, dan geven zij een signaal naar de producenten dat er meer kan geïnvesteerd worden in kapitaalgoederen, zoals machines. Aan de stijging van de productie van consumptiegoederen, die het gevolg is van de gestegen investeringen, zal dan ook een gestegen vraag beantwoorden, namelijk de vraag die voortvloeit uit de eerder uitgestelde maar nu gerealiseerde consumptiebeslissin gen. Wanneer de overheid geld pompt in de economie en de rente verlaagt, worden de investeringen gestimuleerd zonder dat er hieraan noodzakelijkerwijs een gestegen vraag naar consumptiegoederen in de toekomst aan beantwoordt. Vroeg of laat moet dit leiden tot een sanering, met recessie als gevolg.
De geldschepping vanwege de overheid en tevens de impliciete garantie dat men 'grote banken' niet failliet zal laten gaan, schept een mentaliteit van onzorgvuldigheid in de banksector, die in de gewone ondernemingswereld ongekend is. Rond gesofisticeerde financiële producten zoals CDO's en ABS ontstaan zeepbellen die gebaseerd zijn op een gemeenschappelijke dwaling.
Het is zoals in de DDR op het einde van het communisme. Tot op een bepaald moment geloofde iedereen dat iedereen geloofde in het communisme. Relatief onbelangrijke gebeurtenissen kunnen deze gemeenschappelijke dwaling doen verdwijnen waardoor het systeem als een kaartenhuisje in elkaar stort. Goodbye Lenin, maar nu ook Goodbye Wall Street?
De subprimecrisis in de VS, overigens grotendeels het gevolg van de Community Reinvestment Act waardoor banken verplicht werden aan subprimeleners hypothecaire leningen toe te staan, is de vonk die de uitslaande brand in het financiële systeem heeft doen ontstaan.
Mieke Vogels stelde een paar dagen geleden nog dat het onverantwoord zou zijn om, eens de crisis bedwongen, over te schakelen op een 'business as usual'-houding. Voor een keer heeft ze groot gelijk. Het kapitalisme moet evenwel niet afgeschaft worden of aan een algemene voogdij van de staat onderworpen worden. Wel moet er een ernstig debat worden gevoerd om de mechanismen, waarop het financieel kapitalisme drijft, te herbekijken.
Er moet nagedacht worden over de monetaire constitutie van onze systemen en over hoe de onbeperkte geldschepping van de overheid aan banden kan worden gelegd. Hierbij zou de gedachte van een goudstandaard en een hernieuwd Bretton Woodssysteem van onder het stof moeten worden gehaald.
De markt in financiële producten moet stevig onder 'the rule of law'-gebracht worden om de enorme informatie asymmetriëen op deze markt tegen te gaan. De producten moeten eenvoudiger worden en de verantwoordelijkhed en transparanter. Wellicht levert dit op korte termijn lagere rendementen. Op langere termijn wordt het systeem evenwel gestabiliseerd.
Tenslotte moet men, niettegenstaande het gekraai over falende markten, ook een reeks bestaande overheidsinterventi es en toezichtsmechanisme n durven te herzien. De Community Reinvestment Act bijvoorbeeld, hoe goed bedoeld ook om minderheidsgroepen te helpen, had perverse effecten, die overigens reeds in 1999 werden voorspeld door Steven Holmes in de New York Times.
Het ondernemingskapital isme heeft bewezen de gemiddelde welvaart te kunnen versterken en te doen stijgen. Deze financiële crisis biedt, hoe sarcastisch het ook moge klinken, opportuniteiten om het ondernemerschap van het dynamische Vlaanderen en Europa te herwaarderen.
Want hoe raar het ook weze, het economisch kapitalisme dient op te treden als referentie voor het financieel kapitalisme. Kapitaal volgt grondstof en niet omgekeerd, daarover dienen we te waken in de toekomst.
De grot van Plato mogen we niet aanvaarden als standaard, de schimmenwereld is niet de onze.
Een nieuwe financiële markt, gebaseerd op gezond verstand, treedt aan. Wonden worden gelikt, verantwoordelijken dienen te worden aangesproken maar we kunnen een nieuwe Spaanse Inquisitie missen als kiespijn. Ook die verantwoordelijkhei d hebben we tegenover de volgende generaties: we mogen wat we hebben opgebouwd niet zelf onderuithalen. Onze kinderen verdienen beter.
Het ondernemingskapitalisme heeft bewezen de gemiddelde welvaart te kunnen doen stijgen. Deze financiële crisis biedt, hoe sarcastisch het ook klinkt, opportuniteiten om het ondernemerschap van het dynamische Vlaanderen en Europa te herwaarderen. - At 15:33 Anoniem said...
-
Bouckaert heeft het bij het rechte eind.
Een ander interessant artikel vond ik bij Commentary. De verwijzing ernaar vindt men hieronder.
John Steele Gordon beschrijft in "Speculators, Politicians and Financial Disasters" hoe politiek interventionnisme keer op keer financiële rampen veroorzaakt.
Passeren o.a. de revue:
- De vastgoedzeepbel van 1836;
- Het spaar- en hypotheekkassen fiasco van 1982;
- De huidige crisis met aanduiding van oorsprong en uiteindelijke ontsporing.
Zeer concreet en onpartijdig gebracht. Lezenswaardig!
http://www.commentarymagazine.com/viewarticle.cfm/special-preview-br--speculators--politicians--and-financial-disasters-13180 - At 15:34 Anoniem said...
-
Neen, er is niets mis met het kapitalisme.... als het volgens de regels gespeeld wordt.
En daar is vandaag een hele hoop mee verkeerd.
Op de andere draad hier over de banksector heb ik al een commentaar gegeven, maar ik was nog niet concreet genoeg.
Om het totaal duidelijk te maken: als je het kapitalisme succesvol wil laten functioneren moeten vanaf onmiddellijk volgende personen crimineel vervolgd worden:
- Lippens
- Davignon
- Greenspan
- Paulson als ex-baas van Goldman-Sachs
- Alle bankiers die mee deden aan het derivaten en CDS spelletje.
- Alle directies van auditors die dat goed keurden
- Alle directies van de "ratings" agencies.
Een individueel die dezelfde toeren zou uit halen met andermans geld krijgt direct de politie over de vloer.
De klacht moet natuurlijk ingediend worden door aandeelhouders en depositors.
Dan zal het kapitalisme werken, anders niet. - At 19:58 Anoniem said...
-
Mooie samenvatting, Vincent, in je lezersbrief voor de Economist, alleen iets te moeilijk voor niet-economen om volledig te begrijpen. Austrians en Chicago zijn nu niet meteen begrippen die dagelijks aan de keukentafel van Jan Modaal gebruikt worden denk ik...
- At 20:35 Anoniem said...
-
En hopla, de liberalen hier op deze blog tonen opnieuw hun ware gelaat. Afgeven op Jan Modaal, de gewone man, dat is alles wat ze kunnen. En vergeten dat het die gewone man is die hard werkt om de studies van deze nest pseudo-intellectuelen te betalen.
- At 21:45 Anoniem said...
-
@ Hugo
Blij ben ik dat u uw weg naar deze blog teruggevonden hebt. Uw interessante commentaren hebben we hier immers veel té lang moeten missen.
@ Thomas
Ik vind in Vincents tekst geen rechtstreekse verwijzing naar "Chicago" terug. Natuurlijk zal hij daar op doelen met zijn sneer naar monetarisme (Milton Friedman) en supply-side economics (Reaganomics), maar ik vermoed dat maar weinigen van de lezers hier weten wat de Chicago-school überhaupt is.
@ Vincent
Je laatste zin omvat inderdaad het beste mogelijke advies in deze tijd van financiële "angst", maar je legt die iets te weinig uit om door iedereen begrepen en naar waarde geschat te kunnen worden. - At 08:32 Anoniem said...
-
@Vincent De Roeck
Het één gezegd zoals het ander, ik was wel blij met de staatsinterventie voor Fortis en Dexia en de rest. Ik moet er niet aan denken dat mensen die hun gehele leven gespaard hebben, ineens alles zouden kwijt zijn door wanbeheer van de banken. Dat er bij de staat zelf een schuld ligt is zeker: veel te weinig efficiënte controle op de boekhouding van deze instellingen. En niet te vergeten ook dat vele staatsmannen ook nog wel eens in de raad van beheer van die instellingen durven te zetelen, zodat het een soepje wordt.
Misschien zal het een les zijn voor de toekomt, en zullen de mensen zich beter informeren alvorens hun spaarcentjes aan een bank toe te vertrouwen, zullen ze een transparantere structuur eisen, en niet meer aanvaarden dat er met hun geld gespeculeerd wordt op ingewikkelde constructies, hedgefunds, derivatieven waar op de duur alleen nog specialisten min of meer weten wat ze nu precies behelzen. Dus voorzichtiger zijn, geïnformeerder, kritischer.
Met alle achting voor Ludwig von Mises, mij lijkt zijn ekonomische visie bijzonder theoretisch, en dus alles behalve pragmatisch. In tijden van nood moet men roeien met de spanen die men heeft, en staatsinterventie is niet per se slecht.Ik vrees dat een absoluut liberalisme of libertarisme, zoals u dat voorstaat, de hobby zal blijven van een 5% van de bevolking. Ik zie in België geen enkele partij die deze ideeën in een programma zou durven incarneren. Sorry.
Frans V.