De stad Elsene en de Europese Unie hebben kosten noch moeite gespaard om Brussel en de EU in de verf te zetten als de positieve gevolgen van de Europese éénmaking en de opening naar het Oostblok na 1989. Op de Place de Luxembourg werd een levensgrote kopie van "Checkpoint Charlie" nagebouwd en op de trappen van het Europees Parlement vormden authentieke stukken van de Berlijnse Muur een erehaag. Vorige week vonden er dagelijks ook - zwaar gesubsidieerde - activiteiten plaats op en rond deze gedenktekens. Onze "Jef", de "Jonge Europese Federalisten", de Sturmabteilung van Herman Van Rompuy en consorten, haalden maandag symbolisch een muur neer in Brussel om hun eis voor "méér integratie" kracht bij te zetten. Of zij überhaupt wel weten welke kant twintig jaar geleden gewonnen heeft, is mij tot op heden niet zo duidelijk. De Sovjet-Unie, de ideologische voorloper van de EUSSR die onze "Jef" zo verheerlijken, verloor haar strijd tegen decentralisatie, vrijheid, democratie en kapitalisme.
De Tsjechoslowaakse oud-president Vaclav Havel, horresco referens, mocht vorige week woensdag zelfs een exclusieve fototentoonstelling in het Europees Parlement komen inhuldigen, die dus enkel maar bekeken zal kunnen worden door het legioen Eurocraten en haar handlangers zelf... Als welgemeende fuck you naar de gewone Europeaan kan dat natuurlijk tellen, maar toch was er geen haan die er vorige week naar kraaide. Dat soort praktijken is in Brussel immers al lang schering en inslag. De gewone burger is in de spleetogen van de EU-Mandarijnen enkel maar nuttig als hij tevredenheid neemt met een ontzegd referendum, een genegeerd stemresultaat of verdere EU-integratie, heimelijk via achterpoorten of zelfs gewoon en plein public, of als de burger weer maar eens met zijn zuurverdiende spaarcenten mag opdraaien voor alweer één of ander megalomaan Europees egoproject.
Tijdens het weekend vorige week was ik in Knokke om er de jaarlijkse bevrijdingsfeesten bij te wonen. Knokke werd in november 1944 als allerlaatste stukje bezet België door de geallieerden bevrijd. Die eer kwam de Canadezen toe, en 65 jaar na datum staat Knokke nog steeds één weekend per jaar integraal in het teken van Canada. Als je dan langs de Lippenslaan wandelt, waan je je even aan de andere kant van de Pond, want naast alle vlaggemasten van de stad wapperen er ook Maple Leaf-vlaggen aan zowat alle privé-gebouwen. In West-Vlaanderen, zelfs in de meer mondaine badsteden, wordt de bevrijding volgens mij toch net iets serieuzer herdacht dan in het Vlaamse binnenland. Naast tal van wandelingen en de traditionele parade van historisch militair materieel werd er dit jaar ook een extra plechtigheid voorzien op het Verweeplein waar enkele overgebleven Canadese oud-strijders, die nog zelf deelgenomen hadden aan de bevrijding van Knokke, door burgemeester Lippens gelauwerd en onderscheiden werden. Het was een pakkend moment, en ook al zal het vele lezers van deze blog waarschijnlijk niets zeggen, ik krijg steeds kippenvel van dit soort momenten en voel me daar klein.
Op woensdag 11 november laatstleden kon ik dan ook niet anders dan 's ochtends in alle vroegte met een collega van mij naar Ieper rijden om er deel te nemen aan de herdenkingsplechtigheden van de Eerste Wereldoorlog. Na een serene eucharistie waar kernwaarden als "vrijheid" en "vrede" centraal stonden, werd in een stoet (de "Poppy Parade") van de Sint-Maartenskathedraal naar de Menenpoort gewandeld. Duizenden mensen stonden de bonte stoet van hoogwaardigheidsbekleders, oud-strijders, vlaggeniers, muziekanten en defilerende militairen uit binnen- en buitenland op de Grote Markt en aan het Graf van de Onbekende Soldaat op te wachten. Als vertegenwoordigers van de Tory-delegatie in het Europees Parlement kregen mijn collega en ikzelf een plaats in de stoet en mochten we de herdenking van binnenin de Menenpoort volgen. Yves Leterme en Geert Bourgeois waren er, net als gouverneur Breyne, kamerlid Sabine Lahaye-Battheu en de ambassadeurs van alle geallieerde landen.
De plechtigheid werd voorgegaan door bisschop Vangheluwe van Brugge, bijgestaan door een anglicaanse, een protestantse en een katholieke priester. Ook gezanten van "The Last Post Society" en het "Royal British Legion", de organisatoren van de herdenking, mochten de menigte toespreken. Hun speeches gaven steevast blijk van een oneindig respect voor de gevallenen en een oprecht gevoel van dankbaarheid voor hun offer. Want net iets te vaak vergeten mensen doorgaans dat we de vrijheid die we vandaag de dag genieten in wezen te danken hebben aan onbekende personen die er ooit hun leven voor gegeven hebben. In dat kader zou ik jullie ook graag deze blogpost van een Canadese vriendin van mij willen aanraden. In een ver verleden heb ik aan de humaniora ook ooit eens een eigen oorlogsgedicht opgedragen "aan de Canadese soldaten die niet eens wisten dat er tussen Frankrijk en Duitsland een lap grond lag, België genaamd, maar wel hun leven hebben gegeven om dat te bevrijden."
Laat ons dat alstublieft nooit vergeten. En de meest adequate manier om de gevallenen te herdenken volgens mij is door elke etatistische bedreiging, zowel intern als extern, en zowel ter linker- als ter rechterzijde, met alle mogelijke middelen te blijven bestrijden, zodat zij niet vergeefs gestorven zijn. De ingetogen "Last Post" en de door merg en been snijdende doedelzakmuziek van vorige week in Ieper mogen in de ogen van velen dan al wel als niet-authentiek, toeristisch of overdreven dramatisch beschimpt worden, toch kan ik uit mijn eigen ervaring alleen maar zeggen dat de symboliek van het gedicht "In Flanders Fields" van John McRae, dat zijn naam ook aan deze blog gegeven heeft, veel meer is dan pure commercie of overdreven sentimentaliteit. Als je op de westzijde van de Menenpoort de klaprozentuin aanschouwt, of aan het einde van de ceremonie tienduizenden klaprozen vanop de Menenpoort naar beneden ziet dwarrelen, en beseft dat elk onooglijk papieren bloempje een leven belichaamt, een grafloze gesneuvelde, dan word je stil en rustig.
Ik woon al bijna 25 jaar onafgebroken op de Elisabethlaan in Berchem, de straat die het Oorlogsmonument en het Vuurkruisen-kerkhof met elkaar verbindt, en elk jaar gaat er op 11 november ook daar een herdenkingsstoet voorbij, zijn er speeches en worden er bloemen neergelegd aan de Berchemse gedenktekens, maar nog nooit had ik eenzelfde ervaring als vorige week in Ieper. Daar kwam het gedicht "In Flanders Fields" en de gedachten daarachter het beste tot uiting. Take up our quarrel with the foe. To you from failing hands we throw, the torch; be yours to hold it high. If ye break faith with us who die, we shall not sleep, though poppies grow in Flanders fields.
Opdat we hen nooit zullen vergeten. We will remember them.
Meer teksten van hem op www.royalbritishlegion.org.
13 Reacties:
- At 11:06 Anoniem said...
-
Heeft u de laatste tijd geen zin om te werken,
heeft u de drang om meisjes lastig te vallen
en groeit uw verzameling auto-radio's?
Ga zo spoedig mogelijk naar de dokter:
Mogelijk heeft u de Marokkaanse griep!! - At 11:54 David said...
-
In Flanders fields the poppies blow,
Between the crosses, row on row,
That mark our place, and in the sky,
The larks, still bravely singing, fly,
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago,
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved, and now we lie,
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe.
To you from failing hands we throw
The torch, be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die,
We shall not sleep, though poppies grow,
In Flanders fields. - At 11:56 David said...
-
Klaprozen bloeien op Vlaanderens velden,
Tussen de kruisen, rij aan rij,
Van ons die liggen, zij aan zij.
De zang van koene lerken in de lucht,
Schier niet gehoord door het krijgsgerucht.
Wij zijn de Doden. Gisteren nog
Zagen wij dageraad en deemstering,
Beminden en werden bemind,
En liggen nu in Vlaanderens velden.
Bekamp de vijand met nieuwe moed
En grijp de toorts waarvoor wij streden.
Als je verzaakt aan ons die leden, Dan gun je geen rust aan helden,
Waarvoor klaprozen bloeien
Op Vlaanderens velden. - At 12:14 Anoniem said...
-
Davids commentaren mogen wel blijven staan, maar mijn mopje dat ik al tot drie maal toe op IFF post, wordt systematisch gewist... Vrijheid allemaal leuk, Vincent, tenzij het om die van iemand anders gaat hé!
- At 12:43 Vincent De Roeck said...
-
@ David
Kan het zijn dat die Vlaamse versie toch een beetje afwijkt van de Engelse? En meer dan gewoon wat dichterlijke vrijheid om het ook in het Nederlands rijmend en fraai te maken.
@ Anoniem
Ik heb je reactie(s) niet gewist. Ik heb zelf een hekel aan censuur en zou dat nooit doen. Ook niet in jouw geval. Ik vind je mopje zelfs vrij goed. Had iets soortgelijks deze week ook al als sms op mijn gsm binnengekregen. Is natuurlijk "not done" en in de ogen van inquisiteurs als Jozef De Witte "racisme" maar aan dat soort politiek correcte nonsens heb ik lak. Dat had je moeten weten. - At 13:09 Evelyne said...
-
Vincent, ik wist niet dat je een poeet was... Kunnen we je oorlogsgedicht uit de humaniora ergens terugvinden? ;-)
- At 13:25 Vincent De Roeck said...
-
Evelyne, u vraagt, wij draaien ;-)
Ode aan de Canadese soldaten die niet eens wisten dat er tussen Frankrijk en Duitsland een lap grond lag, België genaamd, maar wel hun leven hebben gegeven om dat te bevrijden.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Keuren de regeringen dit dan goed,
al dat nutteloos vergoten bloed?
Eenzame kinderen hopen en dromen,
wachtend op hun papa, die nooit meer zal komen.
Ontelbare graven vol verdriet en pijn.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Jongens gesneuveld op het zogenaamde Veld van Eer,
zelfs de allerkleinsten weten beter, weten meer.
Tussen geweerschoten en gebulder van mortieren,
lijken der soldaten als voedsel voor gieren.
Ontelbare graven, keurig op een lijn.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Officieren zonder blaam en met veel faam,
maar ook ontelbare soldaten zonder naam.
Oude vrouwen, wenend en smekend.
Oud-strijders, voor het leven getekend.
Ontelbare graven, dode kinderen, nog zo klein.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Een wenende vrouw, een klein kind in haar armen,
vraagt de almachtige God om erbarmen.
Miljoenen soldaten, gestorven en gedrild.
Heeft God dit allemaal wel gewild?
Ontelbare graven, glasscherven, een gebroken fles wijn.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
De toorts van de wraak is altijd hoog geheven,
verminkte soldaten, zonder toekomst, zonder leven.
Wenende vrouwen en een schreiend kind,
lopen doelloos rond de graven,
tot de dood hen eindelijk vindt.
Ontelbare graven, een kapotgeschoten trein.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Wanneer beginnen de wapens weer dood te zaaien,
en begint het oorlogsgeweld weer op te laaien?
Over honderd jaar zullen de kogels weer tegen de ramen tikken,
slechts honderd jaar om onze diepe wonden te likken.
Ontelbare graven, honderden soldaten, gedood door een mijn.
Ik schaam me, ik schaam me om mens te zijn.
Grafzerken, eindeloos lange rijen, grafzerken.
Is dit het einde van de wereld, of slechts het begin?
Niemand weet het, de wereldleiders evenmin.
Wie zal het tij doen keren?
De mensheid zal het toch nooit of te nimmer leren.
Ontelbare graven, een tranende fontein.
Schaam ik me, schaam ik me wel om mens te zijn? - At 14:35 Evelyne said...
-
Er is aan u een groot dichter verloren gegaan, Vinnie!
- At 15:32 Steven said...
-
"De gewezen Tsjechoslowaakse president Vaclav Havel, horresco referens"
Waarom u huivert bij het verwijzen naar Vaclav Havel, intrigeert mij enigzins. Hij lijkt me alleszins meer te hebben bijgedragen tot de val van het communistische regime dan zijn - door u al vaak opgehemelde - naamgenoot Vaclav Klaus. Terwijl Havel als bourgeois zoon verhinderd werd om een hogere opleiding te volgen, volgde Klaus een opleiding Buitenlands Handelsverkeer, voorbehouden aan vertrouwelingen van het regime, had hij het aan weinigen voorbehouden prerogatief om buitenlandse studies te doen, o.m. in de verfoeide V.S.
Terwijl Havel in de cel zat als 'vijand van het volk' werkte naamgenoot Klaus achtereenvolgens aan het Economisch Instituut van de Tsjecho-Slowaakse Academie voor Wetenschappen, de Tsjechslowaakse Staatsbank en het Instituut voor Prognose van de Tsjecho-Slowaakse Academie voor Wetenschappen. Mensen zijn kontendraaiers, dat is geweten, maar ik heb meer respect voor authentieke geesten als Havel (zelfs met de fouten die hij later ongetwijfeld maakte) dan voor het zootje opportunisten dat van Moskou tot Praag de hoge postjes van de rode regimes wist te bezetten om zich na de val tot oligarch of ultraliberaal te ontpoppen. U kent hun namen. - At 15:34 Danish Dynamite said...
-
Vaclav Havel heeft NOOIT GELEDEN onder het communisme, steeds braaf in zijn bourgeois-wereldje blijven cocoonen. Geld en invloed genoeg. Tot zelfs in de gevangenis toe. Artiesten waren - en zijn - de ergste, meest arrogante en minst sociale mensen in elke samenleving!
- At 11:43 Steven said...
-
Sure, zijn cel was bekleed met rood pluche en elke avond kreeg hij een wodka met vers appelsiensap uit Cuba.
Artiesten de ergste mensen ? Alleszins niet erger dan de nitwits die uren op allerlei fora en messageboards doorbrengen om wat onnozelheden te komen verkondigen ? - At 11:47 Geert Van Nauwelaerts said...
-
@ Steven
Je moet oppassen met jouw infantiele interpretatie van de geschiedenis. Het is niet omdat personen als Lech Walesa of Vaclav Havel hun landen "bevrijd" hebben van het Sovjet-communisme dat ze daarom ook meteen pro-Westerse liberalen zijn. Walesa was, en is nog steeds, een sociaal-democraat. Enkel Law&justice is echt liberaal-conservatief in Polen en zij kunnen Walesa's bloed drinken. Zelfs zijn eigen centrumpartij, Burgerplatform, wil af van de associatie met Walesa omwille van diens linkse ideeëngoed. Idem in Tsjechië waar we Havel in het beste geval als een links-liberaal in de mooiste SPIRIT-traditie kunnen beschouwen. Binnen ODS stond hij voor de linkervleugel, Klaus voor de rechtervleugel. Vandaag wil ook ODS zich meer en meer van beide extremen distantiëren en een centrumrechtse liberaal-conservatieve koers varen. - At 10:40 Steven said...
-
Hallo Geert Van Nauwelaerts ? Waar heb ik gezegd of nog maar geïnsinueerd dat Walesa (die ik zelfs niet genoemd heb) of Havel "pro-Westerse liberalen" zijn. Ik heb dat niet gedaan omdat het er voor mij in wezen ook niet toe doet. Havel heeft een steen verlegd in een rivier - de opportunisten en draaikonten die van zoveel walletjes gegeten hebben als er regimewissels zijn geweest, hebben dat niet gedaan.
En dat historische gebeurtenissen (de Reichskristallnacht, de val van de muur, wapenstilstand,...) door alle mogelijke strekkingen en groeperingen voor eigen gebruik worden gerecupereerd doet geen afbreuk aan deze gebeurtenissen op zich, noch aan het belang van sleutelfiguren in deze gebeurtenissen. Misschien kunt u dat wel begrijpen. Uw hunker om alles en iedereen in een hokje te plaatsen ("Havel links-liberaal in de mooiste Spirit traditie") getuigt alleszins zelf van een kinderlijk verlangen om vat te krijgen op de grote boze wereld.