Vankrunkelsven is VLD-senator en voorzitter van de werkgroep "bio-ethiek". Hij vertelde de media dat het voorstel van het UZA niet door de beugel kon.
Het niet ethisch is mensen die het financieel moeilijk hebben aan te moedigen met één nier te leven. (...) De zwakkere groep in de samenleving wordt (zo) de levende orgaanbank voor het andere deel van de bevolking.Omwille van deze argumenten wil deze politicus meer dan 150 mensenlevens per jaar opofferen. Zo veel mensen sterven er namelijk terwijl ze op de wachtlijst staan. In de VS sterven er jaarlijks meer mensen op de wachtlijst dan er op 9/11 zijn omgekomen. Houd echter in het achterhoofd dat deze officiële cijfers nog wat doden verdoezelen. Voor een deel omdat er aan bepaalde voorwaarden moet voldaan worden eer je op de wachtlijst kan worden geplaatst, maar vooral omdat diegenen die op die wachtlijst staan na maanden tot jaren wachten te zwak zijn geworden voor de transplantatie zelf en om deze reden geschrapt worden. Weinige tijd later overlijden ze dan, maar zijn ze "niet gestorven op de wachtlijst".
Vankrunkelsvens argument is vrij eenvoudig. De armen/zwakkeren zijn te dom om zelf beslissingen te nemen over iets wat nochtans van hen is (hun eigen organen namelijk) en daarom moet een alwetende politicus het staatsmonopolie op geweld aanwenden om deze mensen volgens zijn "hogere" morele waarden te laten leven of beter: sterven. Deze positie van Vankrunkelsven, en die van alle andere politici is echter onhoudbaar. Niemand kan beslissen voor een ander wat beter is voor hem. Dit omdat iedereen andere waarden toekent aan de dingen en deze waarden enkel gekend zijn door de persoon zelf. De enige waarden die kunnen worden opgedrongen zijn de objectieve (liberale) waarden (over de objectiviteit van deze waarden: zie H.H. Hoppes en Frank Van Duns argumentatie-ethiek): het recht op zelfbeschikking en de “homestead-rule” van Locke. Aangezien deze waarden niet meer hoog in het vaandel worden gedragen is het niet te verwonderen dat het (hier centrale) recht op zelfbeschikking in de discussie niet eens wordt vermeld.
Het is ook vreemd te denken dat mensen niet voor zichzelf kunnen beslissen wat goed voor hen is, maar wel capabel zijn een politicus aan te duiden die dat dan voor hen (en alle andere burgers) moet doen. Het kan echter zijn dat Vankrunkelsven dit paternalisme bedrijft met de beste intenties. Spijtig genoeg is de weg naar 150 doden met deze goede intenties geplaveid. Vankrunkelsven lijkt er ook van uit te gaan dat bij orgaanhandel de rijken van de armen zullen profiteren. Hij vergeet dan wel de reden van elke ruil, namelijk dat alle deelnemende partijen er beter van (verwachten te) worden. Van exploitatie kan er in een vrije markt dus nooit sprake zijn.
Het alternatief beleid bestaat erin om ieder te laten beschikken over zijn organen zoals het hem best lijkt. Dit impliceert dat het ontstaan van een markt in organen een optie is. En wel één die het groeiende dodental op de wachtlijsten kan terugdringen tot nul zonder bijkomende nadelige effecten.
Het tekort (de oorzaak van de wachtlijsten) is heel simpel te verklaren. Aangezien de prijs voor een orgaan 0 euro is, is het aanbod bijzonder laag en niet genoeg om aan de vraag te voldoen. Er wordt namelijk enkel gerekend op de altruïstische gevoelens van de donoren en hun familie. Hoewel België een systeem kent waar ieder boven de 18 jaar donor is - wanneer men hier geen verzet tegen aantekent - is er een wachtlijst van 1500 mensen. Een vrije markt zou het aanbod sterk verhogen dankzij de geldelijke tegemoetkoming, die een financiële incentive teweegbrengt bij potentiële donoren. Dit is zeker noodzakelijk aangezien er steeds meer transplantaties nodig gaan zijn in de nabije toekomst (nu reeds een groei van 7-10% per jaar) en het aanbod gelijk blijft.
Het gevaar van de zwarte markt zou ook verdwijnen. Hierdoor worden nu in derde wereld-landen op onzuivere manier organen weggehaald. Hoe het verhandelen van organen juist zal gebeuren is niet te voorspellen; dat bepalen ondernemers in hun dagelijkse streven naar bevrediging van de klant. Het bij leven vergoed worden om je organen af te staan bij overlijden is echter een optie. Je familie kan je organen ook verkopen bij overlijden, wanneer je je hier bij leven niet tegen verzet hebt. Verkoop van een stuk lever of één nier bij leven is ook een mogelijkheid.
Wat met het doemscenario waar mensen gekidnapt worden en hun organen uitgehaald worden voor een stevige som? Daarvoor hebben we het gerecht, ideaal door de privé geregeld en nu minder efficiënt door de staat. De prijs van de organen zal echter veel lager zijn dan wat hij nu is op de zwarte markt, dankzij het verhoogde aanbod. Hierdoor wordt het veel minder lucratief om iemand open te snijden en zijn organen te verkopen. Er zullen dus minder orgaandiefstallen gebeuren dan nu het geval is. Wat ook valt op te werpen is dat je volgens voorgaande redenering beter levensverzekeringen kan verbieden, aangezien deze nog meer dan vrije orgaanhandel aanzetten tot moord.
Is het probleem niet dat er gewoon te weinig lijken zijn die geschikte organen voor transplantatie bevatten, iets waar een ander beleid niets aan kan veranderen? Dit is niet het geval. Er zijn volgens mijn voorzichtige berekeningen een 1500 à 2500 geschikte lijken per jaar. Nu worden er 250 donaties gedaan, waarvan een groot deel dan ook nog levende donoren zijn.
Zouden er niet veel mensen hun organen bij leven afstaan om bijvoorbeeld hun verslaving te financieren? Dat is mogelijk en trouwens hun goed recht. We moeten echter opmerken dat dit niet veel zal voorkomen omdat de organen van bv. verslaafden van een mindere kwaliteit zullen zijn en dus mogelijk onbruikbaar voor transplantatie. Mogelijk belangrijker is dat de prijs van organen van levenden hoger zal liggen dan die van doden door de opportuniteitskosten die met de operatie voor levenden gepaard gaan (ernstige en pijnlijke operatie, één maand werkonbekwaam, moeilijker verzekeringen kunnen afsluiten, etc.). Door deze hogere prijs zal de vraag voor organen van doden een stuk hoger zijn dan deze voor organen van levende donoren. De vraag voor organen van levenden wordt wel wat verhoogd door de hogere levensverwachting die die organen garanderen.
Wat het particuliere geval van drugsverslaafden betreft: de reden dat zij stelen is de artificieel hoge prijs van drugs. Deze hoge prijs is een gevolg van het buiten de wet stellen van de drugshandel. Bij legalisatie zou de prijs heel sterk dalen, wat het stelen overbodig zou maken (zie je veel rokers of alcoholverslaafden stelen?). Maar goed, dat is een andere beleidsfout waar we nu niet verder op ingaan.
Kunnen armen organen dan nog betalen? Rijken zullen mogelijk de beste organen kunnen betalen. Dit neemt niet weg dat de armen zich zeker ook organen zullen kunnen veroorloven. Als we bijvoorbeeld denken aan kleren of auto's zien we dat armen ze net als rijken kunnen kopen, weliswaar soms van mindere kwaliteit. Onder het kapitalisme wordt er namelijk geproduceerd voor de noden van zij die het meest te besteden hebben; geen luxeproducten voor enkele rijken, maar massaproductie voor de massa. De keuze voor kapitalisme is trouwens snel gemaakt wanneer je kijkt naar het huidige systeem waar rijk noch arm aan organen geraakt.
Cui bono? Dat is natuurlijk steeds de vraag bij een rampzalig overheidsbeleid. Wie vaart er wel bij de status quo? Of is het louter onwetendheid? Wat opvalt bij enquêtes is dat de gemiddelde mens niet afkerig staat ten opzichte van een vergoeding voor een orgaan. Wat ook opvalt is dat vooral de medische wereld (cfr. Vankrunkelsven) zich hiertegen verzet. Hier moet een verklaring voor zijn. Zou de reden misschien zijn dat het monopoliseren van orgaanverwerving sommigen geen windeieren legt?
Zoals blijkt is ons huidige systeem, waarin politici ons leven volop reguleren, letterlijk levensgevaarlijk. Enkel een drastische terugkeer naar de klassiek-liberale ideeën kan ons voor dergelijke zaken behoeden. Wanneer Vankrunkelsven zijn ideeën dan zou propageren, zou hij geen geweldsmonopolie achter zich hebben om zijn irrationele of juist egoïstische ideeën op te dringen. Hij kon ze dan enkel maar opleggen aan zichzelf.
Dit essay van Simon Van Wambeke verscheen tevens in Blauwdruk, alsook op de websites van het LVSV Leuven en In Flanders Fields.
Meer teksten van deze auteur op www.thefreestate.be.
7 Reacties:
- At 11:27 Anoniem said...
-
Indien iemand in zijn eigen land niet op tijd een orgaan kan krijgen en hij heeft het geld om een orgaan te kopen. Daar kan toch niets verkeerd mee zijn. Je gaat toch geen orgaan weigeren dat iemands leven kan redden, omdat je het principieel oneens bent met organenhandel?
- At 11:28 Anoniem said...
-
In België is iedereen dus automatisch donor na zijn overlijden, tenzij hij het tegendeel expliciet beweerd heeft via een papier in zijn portefeuille of via zijn testament. In Nederland primeren kennelijk de rechten van de burgers meer dan in België. Op de website www.donorvoorlichting.nl zie ik het zo staan : Met het donorformulier kunt u aangeven wat uw wens is omtrent orgaan- en weefseldonatie. Dat kan zijn: (Keuze 1) Ik stel mijn organen en weefsels na mijn overlijden beschikbaar voor transplantatie. (Keuze 2) Ik stel mijn organen en weefsels na mijn overlijden niet beschikbaar voor transplantatie. (Keuze 3) Ik laat de beslissing over aan mijn nabestaanden. (Keuze 4) Ik laat de beslissing over aan een specifiek persoon. Het Nederlandse systeem is nog steeds niet waterdicht, maar het legt het uiteindelijk beslissingsrecht wel in de handen van de donor, en niet in die van de overheid.
Ik heb geen enkel bezwaar tegen het verkopen van uw eigen organen, al dan niet na uw overlijden. Als liberalen snap ik niet hoe men het kan hard maken dat de overheid meer zeggenschap heeft over iemands gedrag, zelfs na diens dood, dan de burger zelf. Gelooft de overheid misschien dat zij beter geplaatst is om menselijk gedrag te gaan sturen? Erkennen zij het grondwettelijk en EVRM-artikel niet waarbij elke burger het absoluut recht krijgt over zijn eigen lichaam te mogen beschikken? Is geld plots iets slechts geworden? Vindt men het aanvaardbaar dat rijke mensen sterven omdat ze geen organen mogen kopen omdat de arme mensen dat niet kunnen? Is het leven van een rijke mens minder waard volgens de overheid? Moet succes niet enkel tijdens het leven afgeroomd worden, maar ook nog eens bestraft worden wanneer de succesrijke man gezondheidsproblemen heeft? - At 15:07 Anoniem said...
-
Patrick van Krunkelsven is een communist. Altijd al geweest. Zal het altijd blijven. Van de ene naar de andere partij hoppen, dat wel, maar eigenlijk gewoon steeds een ersatz-communist gebleven. Misschien past hij wel beter nu in de “progressieve centrumpartij” die de “Open” VLD geworden is, zeker als PVDA+ ook terug een zetel binnenhaalt.
- At 21:31 Anoniem said...
-
Als het gerecht door de privé wordt geregeld dan zal dat moeten gebeuren op basis van overeenkomsten. Wie zal er dan op toezien dat die overeenkomsten ook worden uitgevoerd en wie zal er desgevallen contractbreuk sanctioneren? Datzelfde gerecht?
- At 21:32 Anoniem said...
-
Als het gerecht door de overheid wordt geregeld, wie ziet er dan op toe dat overeenkomsten met de burger worden uitgevoerd en wie zal er desgevallend contractbreuk sanctioneren? Diezelfde overheid?
Maar goed, competitieve veiligheidsvoorzieningen zijn kwetsbare dingen. Alhoewel er -via competitie- een tendens zal zijn naar het ontstaan van firma's die zo weinig mogelijk kans hebben om het gerecht te monopoliseren, het vormen van een staat dus. - At 21:32 Anoniem said...
-
Wat de privatisering van het gerecht betreft. De inefficiënte werking daarvan is in eerste instantie op rekening te schrijven van de uitvoerende macht, met name het ministerie van justitie. In zekere zin zou men kunnen stellen dat de uitvoerende macht (de overheid dus met inbegrip van dat ministerie van justitie) reeds geprivatiseerd is want de uitvoerders (ministers en leidinggevende ambtenaren) worden aangesteld door politieke partijen die men kan beschouwen als privaatondernemingen. Verkiezingen zijn in die optiek aanbestedingsprocedures en verkiezingsprogrammas zijn offertes. Hoewel de markt van politieke partijen redelijk competitief is ziet het er toch niet naar uit dit een geslaagde privatisering is.
- At 21:32 Anoniem said...
-
Ah ok, we leven reeds in een anarcho-kapitalistische samenleving, we hebben het enkel nog niet door. Dat alles met belastinggeld betaald wordt en dat er geen competitie toegelaten is in de levering van rechtspraak is natuurlijk bijzaak.