Op 21 augustus ging in de Verenigde Staten de documentaire “I.O.U.S.A.” in première in de bioscopen. Deze film werd gemaakt door David Walker, die in een niet zo ver verleden nog verantwoordelijk was voor het “Government Accountability Office”, en gaat over de financiële wantoestand van de Verenigde Staten. Walker wil naar eigen zeggen deze “fiscale kanker” blootleggen en bewijzen dat de Amerikanen door hun overheid voortdurend voorgelogen werden. De financiële toestand van de VS is veel erger dan algemeen gesteld wordt en het uitstellen van hersteloperaties tot later op de kap van de volgende generaties is niet enkel roekeloos vanuit economisch standpunt, maar ook gewoon immoreel. Deze film is niet het eerste project van David Walker om deze problematiek aan te kaarten. In 2005 lanceerde hij al de “fiscal wake-up tour”, een reeks lezingen aan universiteiten en politieke instellingen, die ook vandaag nog doorgang vinden en meer dan ooit op een aardige opkomst kunnen rekenen. Recent maakte Walker in dat kader ook zijn opwachting op MTV, in “The Colbert Report” op Comedy Central, in “60 Minutes” op CBS en in “The Glenn Beck Show” op CNN.
Vele jonge activisten, o.a. de groep “Concerned Youth of America”, hopen dat deze film hetzelfde kan doen voor de economie dan Al Gores “An Inconvenient Truth” verwezenlijkt heeft voor het klimaat. Maar linkse thema’s zoals de bescherming van ijsbergen scoren nu éénmaal beter bij de massa, en dus bij de politici, dan rechtsere thema’s zoals een gezonde economie. En ook al vinden we dat jammer en bedroevend, toch moeten we ons bij de wetmatigheden van de hedendaagse politiek machteloos neerleggen. En ook in andere landen zoals België of Nederland stellen dezelfde problemen zich, en zeker als de regeringsleiders maar blijven praten over meer budgettaire ruimte en tekorten op de begroting. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, achteloos varend richting waterval. Het had nochtans anders gekund.
Dit opiniestuk verscheen ook bij het Leuvense Liberaal Vlaams Studentenverbond, alsmede op Het Vrije Volk en In Flanders Fields.
Meer over het fenomeen "staatsschuld" op www.francisdevriendt.net.
13 Reacties:
- At 14:15 Anoniem said...
-
Vincent, die IOUSA ziet er inderdaad een goede film uit, zeker met Warren Buffet in de trailer... Maar we mogen niet vergeten dat er natuurlijk al decennia onheilsprofeten staan te roepen dat de VS te veel uitgeven en lenen, maar tot vandaag zijn zij er steeds met de schrik vanaf gekomen.
- At 15:46 Anoniem said...
-
Het Amerikaanse cijfer is 65% van het BNP. (Daarbij zijn, in tegenstelling tot de cijfers van the Economist, verworven rechten inzake medische hulp en sociale zekerheid niet meegeteld.) Dat is nog steeds lager dan het Belgische cijfer: 84,4% van het BNP (eind 2007).
Er is wel een groot verschil in de evolutie van de staatsschuld (relatief tegenover het BNP): Onder Bush groeide ze van 57,4% tot pakweg 65%; in België daalt ze de afgelopen 15 jaar gestaag maar zeker (we komen van 137,1% medio 1993).
Ik ben geen fan van België, en hoe ze met haar (ons) geld omgaat. Het klopt dat te weinig van de hoogconjunctuur gebruik gemaakt werd om de Belgische staatsschuld versneld af te bouwen. Maar dat betekent nog niet dat ze even slecht bezig is als George Walker Bush’s administratie.
Al kan het natuurlijk stukken beter. Responsabilisering van de regio’s zou bijvoorbeeld al een wereld van verschil kunnen maken. En ook zonder de dienstverlening eronder te laten lijden, kan op sommige plaatsen in het ambtenarenleger gesnoeid worden. - At 16:57 Anoniem said...
-
240% hebben we in België anders toch ook nooit gehad hé, Adhemar!
- At 13:33 Anoniem said...
-
1) Het cijfer 240 procent van BNP(voor het jaar 2040) is een absurde extrapolatie. En het concept van "verworven rechten" vertegenwoordigt een illusie. 'Rechten', in de context van overheidsuitgaven en sociale zekerheid, zijn nooit echt "verworven", maar zullen steeds onderhevig blijven aan beleidsaanpassingen en omstandigheden. Die anonieme onnozelaar, hier vlak boven, lijkt dat niet te beseffen en behandelt het cijfer 240% als toekomstige 'realiteit'. Dat is het natuurlijk niet. Het is wel een soort 'debating truk' van The Economist magazine, om aan te zetten tot meer spoedige beleidsaanpassingen.
2) Adhemar maakte zeer gepaste opmerkingen en vergelijkingen. Het is ongetwijfeld zo dat de GWBush administratie een pover fiscaal beleid heeft gevoerd, vooral in de eerste 'term' (toen de Republikeinen in het Congress de meerderheid hadden). In de tweede 'term' is er het excuus dat het Congress uiteindelijk 'beschikt' of beslist over overheidsuitgaven en inkomsten, en het Congress is nu in handen van de Democratische partij. Dus de vergelijking met Belgie gaat niet helemaal op, omdat in Belgie parlement en regering steeds door eenzelfde (maar tijdelijke) 'meerderheid' worden beheerd. Maar, het is ontegensprekelijk zo dat GWBush onvoldoende van zijn veto-recht gebruik heeft gemaakt. Hij heeft ook een poging ondernomen om de sociale zekerheid beginnen te 'hervormen', maar heeft vlug gecapituleerd toen de 'maatschappelijke' oppositie onwrikbaar bleek te zijn.
3) Het Amerikaanse 'probleem' is dat de schuldratio nog te laag ligt om die maatschappelijke oppositie te kunnen overkomen. Maar, naarmate de schuldratio stijgt komen er ook 'automatische' krachten te voorschijn die tot beleidsaanpassingen zullen dwingen. De ruimte voor 'discretionair' beleid vermindert en de belastingshoogte wordt 'intolerabel'. De ervaringen met Italie en Belgie over de voorbije kwarteeuw ilustreren dit goed. Sneeuwbaleffecten dwingen tot aanpassingen. In de VS is er nog geen budgetaire sneeuwbal, terwijl men er in Belgie al ongeveer twintig jaar moet tegen 'vechten'.
3) Een "fiscaal Armageddon", Vincent, ligt dus niet in onze toekomst. Dat betekent niet dat wij ons geen zorgen zouden moeten maken over "Armageddon". Maar dat heeft meer te maken met het Chinese Politbureau, met Ahmadinejad, etc...dan met "verworven rechten" en sociale zekerheid. Democratische maatschappijen, i.e. waar het politieke vrijemeningsuitingsrecht wordt gerespecteerd, kunnen zich aanpassingn aan veranderende omstandigheden (waaronder een stijgende publieke schuldratio), maar in totalitaire culturen en politieke systemen ligt dat helemaal anders... Kortom Armageddon is een ongepaste metafoor voor fiscaliteit. - At 13:33 Anoniem said...
-
> 240% hebben we in België anders
> toch ook nooit gehad hé, Adhemar!
U wint de eerste prijs voor sarcasme. - At 13:34 Anoniem said...
-
@ bartvs
Naar mijn mening heeft u een verkeerd begrip van de term "sarcasme". Sarcasme veronderstelt (of vereist) een achterliggende realiteit, geen fantasie of illusie. Met andere woorden, om het in het Frans te zeggen, sarcasme veronderstelt dat er een zekere 'waarheid' zit achter datgene (of degene) waaromtrent men "ironie mordante" uitspreekt.
Die anoniemeling hier was niet "sarcastish", maar wel: ... naief, slecht geinformeerd, 'cheap shot' specialist,....take your pick! - At 13:35 Anoniem said...
-
@ marc huybrechts
Meningen uiteraard zijn vrij -- althans in theorie, maar dat is weer een heel ander verhaal, en zou ons hier te ver leiden.
Naar ook mijn woordenboeken bevestigen, staat sarcasme voor een bijzondere vorm van ironie, met name: (bittere of) bijtende spot.
Dat lijkt me toch nogal de door mij bedoelde lading van het begrip sarcasme te dekken.
Het heeft volstrekt geen zin de (officiële) staatsschuld van België met die van pakweg Nederland te vergelijken. In dat laatste land zijn bijvoorbeeld pensioenen en -beloften door een kapitalisatiestelsel met onderliggende pensioenfondsen gedekt, die dan meteen ook belangrijke investeerders zijn. In het Belgische zgn. repartitiestelsel daarentegen, weten we zelfs bestaande pensioenfondsen van bedrijven door de overheid genaast -- om 's lands begroting op te smukken. België is een zgn. SIC (Seriously Indebted Country), met een overheidsschuld die als ik het me goed herinner, zowat 450% van het BNP bedroeg.
Sommigen zullen zich uiteraard liever blind (blijven) staren op het officiële cijfer, dat een gevolg is van creatief boekhouden.
De schuld is er "vanzelf" gekomen, ze zal dus ook wel vanzelf weer verdwijnen, toch? Een uitspraak die getuigde van Groot Staatsmanschap. Vast.
Uiteraard staat het u volstrekt vrij (ook) mij voor ongeleid projectiel of ander fraais te schelden.
Overigens hoeft dit alles niet te verhinderen dat ik uw kennelijk wantrouwen in de overheid en haar beloften volstrekt deel. Bij mijn cursussen persoonlijke financiële levensplanning destijds, inbegrepen verschillende volledig uitgewerkte simulaties, stelde ik, twintig jaar geleden al, voorzichtigheidshalve de inkomsten uit de zgn. eerste peiler (wettelijk pensioen) op 0 (nul).
Nuttig om te onthouden:
Toen het pensioen op 65 jaar werd ingesteld, lag de levensverwachting ook ongeveer daaromtrent.
Vandaag ligt de levensverwachting bij ons boven de 80 jaar, en zowat om de vier jaar komt daar nog een jaar bij.
Voor vandaag 65-jarigen -- sommigen zijn dan al tientallen (!) jaren op pensioen -- geldt een levensverwachting van nog 20 jaar. (*)
Als, wie weet, uw eigen grootouders al 90 werden, twee generaties geleden dus, kan het wenselijk zijn uw persoonlijke levensverwachting overeenkomstig hoger bij te stellen.
(*) Zie bijvoorbeeld: Sterftetafels 2004 Vlaams Gewest (statbel.fgov.be/downloads/mt2004vla_nl.xls)
Ceteris paribus zullen sommigen een halve eeuw (en zelfs langer) pensioen moeten kunnen genieten.
Al zullen sommigen dit dan als "An Inconvenient Truth" beschouwen -- maar deze is wél waar -- zelfs een kind kan zien dat de pensioenleeftijd flink omhoog moet.
Wettelijk pensioen, mocht dat al blijven bestaan, (pas) vanaf 75 jaar, met dan nog (vandaag al) gemiddeld ruim 12 jaar te gaan.
Wie het anders zou beweren, lijkt me, doolt -- of liegt gewoon.
En al die (verbroken) beloften dan?
Tja.
"Veel beloven en weinig geven,
doet de zotten in vreugde leven." - At 13:36 Anoniem said...
-
@ bartvs
1) Ik heb geen enkele inclinatie, en ook geen enkele goede reden, om u "voor ongeleid projectiel of ander fraais te schelden". Waarom zou ik? Daarenboven kan ik de meeste van uw opmerkingen bijtreden.
2) In mijn langere bijdrage hierboven heb ik indirect proberen duidelijk te maken dat men best overheidsdeficieten ziet of benadert op kasbasis. Inkomsten en uitgaven zoals die werkelijk binnenkomen in een bepaalde periode. En de overheidsschuld kan men best beoordelen op basis van (a) uitstaande obligaties (die dus juridisch 'vast'liggen) en (b) van korte-termijn projecties van het kas-deficiet van de totale overheid (General Government). Waarom? Omdat politiekers en de overheid permanent blijven prutsen aan reglementen en wetgeving, en ook 'gedwongen' worden van dat te doen. Zich verlaten op extrapolaties van impliciete (echte of vermeende) inkomsten/uitgaven/schulden die vervat zouden zitten in bestaande wetgeving brengt ons in fantasieland. Nogmaals, een toekomstige schuldratio van 240% van BNP kan misschien gebruikt worden als een soort 'vogelverschrikker', maar de feitelijke schuldratio gaat in de werkelijkheid nooit op dat niveau kunnen liggen, ook niet in 2040, niet in Belgie en niet in de USA. Geen enkele democratische overheid gaat kunnen functioneren onder dergelijke omstandigheden m.b.t. de implicaties voor belastingsdruk en afwezigheid van enige discretionaire budgetaire ruimte.
3) Ja, sarcasme is "bittere of bijtende spot". Maar die "spot" die moet om iets reeel gaan. Daar moet iets achter zitten. Men kan geen spot bedrijven met een persoon die niet bestaat. Zo ook, vergelijkingen maken met totaal imaginaire en onmogelijke situaties is geen spot.
Men kan sarcastisch doen over zowel Belgisch als Amerikaans fiscaal beleid in recente jaren en dekaden, maar het is niet grappig (noch sarcastisch) van EEN feitelijke hoge Belgische schuldratio in het verleden of heden te vergelijken met een totaal imaginaire (en praktisch) onmogelijke Amerikaanse schuldratio in de verre toekomst 2040). - At 13:39 Anoniem said...
-
Los van de demagogische ondertoon van de Economist met haar 240%, kan je toch moeilijk ontkennen, Marc H., dat dit wel degelijk mogelijk is als het beleid (en de uitgaven van de VS vandaag) niet verandert, en net als Vincent D. vrees ik (hopelijk onterecht) dat zowel McCain als Obama niet in staat zijn om deze big expenditure politiek van de laatste jaren te tackelen.
- At 14:28 Anoniem said...
-
@ Marc Huybrechts
Hoe bedoel je dat? Dat men nooit over een fiscaal armageddon kan spreken? Ik ken je achtergrond niet, maar ook 'The Economist' sprak vorige week in die termen over de toestand in de VS. - At 14:30 Anoniem said...
-
Fuck de staatsschuld!
Go Ron Paul. Go Jesse Ventura. - At 07:14 Anoniem said...
-
@ Thomas
Theoretisch is 240% mogelijk. Praktisch niet. De reden heb ik uitgelegd in para 3 van mijn eerste bijdrage hierboven.
De relevante variabelen zijn: rentepijl, BNP groeivoet, en toekomstige deficieten (kasbasis). Ruwweg (mathematisch) gesproken gaat het sneeuwbaleffect beginnen te werken als de schuldratio ligt ergens tussen 70% en 120 % van BNP, al naargelang de bestaande combinatie van die 3 variabelen. Een ratio van 240% is zo 'astronomisch' hoog dat er geen budgetaire ruimte is voor 'beleid', en dat het belastingsniveau politiek ondraaglijk wordt. In een democratie komen er dan automatisch 'krachten' te voorschijn die tot aanpassingen zullen dwingen lang voor men in die stratosfeer kan verzeild geraken.
Met McCain of Obama heeft dit weinig of niets te maken. Maar, onder Obama zullen de 'aanpassingen' wel trager komen, vooral in de sociale zekerheid, omdat het Congress nu door de (linkervleugel van de)Democratische partij wordt geleid. - At 14:34 Anoniem said...
-
Wat zal het effect zijn op de procentuele staatsschuld tvm BNP van de VS bij nationalisatie van Fannie Mae, Freddie Mac en Lehmann Brothers. Als de totale afschrijvingen 1000 Miljard Dollar zouden zijn (zoals soms genoemd), dan zou het percentage slechts met 2% stijgen. Kan de Federal Reserve gerust doorgaan met inkopen van eigen aandelen en banken.
Er is dus absoluut niets aan de hand met de huidige kredietcrisis !!