Enkele jaren geleden heb ik meegewerkt aan een websiteproject rond jongeren en leescultuur. Dit project droeg de naam “Stumm” en was het geesteskind van René Broens, mijn oud-docent Nederlands aan het Antwerpse Onze Lieve Vrouwecollege. In het kader van Stumm heb ik doorheen de jaren ettelijke boeken gerecenseerd. Het project geraakte echter niet onmiddellijk van de grond, en is vandaag nagenoeg volledig opgedoekt. De Stumm-website bestaat vandaag nog wel, als een soort postume ode aan de nederigheid van de mens, als een soort online-archief van wat weerom een mislukt idee is gebleken. Je weet wel, het soort ideeën waarmee de straten tegenwoordig geplaveid zijn. In deze post kunnen jullie mijn “lezersportret” nalezen.

Donderdagavond. Enkel een pietluttig taakje Frans tegen morgen. Toch leuk? Neen, de verveling slaat na een klein halfuurtje toe. Volgens ‘Humo’ is er geen enkele goede film op televisie en het onderwerp van ‘Histories’ interesseert mij ook al niet. Wat moet ik doen? Ik haal mijn jas en wandel rustig naar de plaatselijke bibliotheek. Ik kuier langs de rekken. Met mijn gedachten ben ik echter ver weg : ik wandel met mijn oma op de licht verharde weg die naar onze plantage leidt. De beelden van ‘onze Kongo’ spoken door mijn hoofd. Terwijl ik Boudewijn vervloek voor de onafhankelijkheid van de kolonie, sta ik alweer buiten, met een dik boek in mijn handen: ‘De Geest van Leopold II’ van Hochschild. Zou dit boek de grootsheid van ‘Moord Op Lumumba’ kunnen evenaren? Thuis aangekomen, begin ik het, lui in mijn zetel gelegen, te lezen. Plots gaat de telefoon en nodigt een goede vriendin mij uit om met haar naar de cinema te gaan. Een moeilijke keuze? Neen, zonder aarzelen neem ik de uitnodiging aan. Ik werp het boek nonchalant op de salontafel en verlaat de woonkamer.

Deze inleidende anekdote illustreert perfect mijn levenswijze op leesgebied. Nooit laat ik een goede film zoals ‘Se7en’ of een leuke nevenactiviteit zoals golf of tennis staan voor een boek. Ik ben al een tiental jaren lid van de bibliotheek maar elk jaar daalt het aantal gelezen boeken recht-evenredig met de radioactiviteit van een vat opgeslagen kernafval. Een afdaling van de Mont Ventoux is er niets tegen! Eén boek per twee maanden. Een prestatie?

“Vincent, begin eens te blokken!” hoor ik mijn moeder van beneden roepen. “Nu niet, ik ben aan het lezen!” roep ik terug. Een boek? Misschien was het “Narziss & Goldmund” wel, van Herman Hesse, zo’n boek waarbij je continu moet nadenken, zo’n ‘bildungsroman’ die je het best kan vergelijken met een documentaire over panda’s: Héél interessant maar het mag niet te lang duren! Misschien was het een ‘spotter’-tijdschrift of een stripalbum van ‘Blake & Mortimer’. Het kon ook ‘Crisis in Kongo’ van Ludo De Witte zijn, omwille van de historische inhoud, of ‘De Onheilsprofeet’ van Anne Walker, zo’n thriller waarbij je kippevel krijgt en niet meer naar de donkere straat durft te kijken. Dat is pas genieten! Misschien was ik zelfs niet aan het lezen, maar zat ik verdiept in een psychologische filmthriller zoals ‘Unbreakable’.

Zomer in Marbella. De warme ochtendzon werpt haar dunne lichtstralen over het goudgele zand onder mijn voeten. Nagenietend van een nachtje stappen, gezeten in een comfortabele strandstoel, terwijl enkele gefrustreerde vrienden de kater de bel aanbinden in het ondergekotste appartement, lees ik rustig het nieuwste nummer van ‘Flight International’, hét tijdschrift voor de vliegtuigfreak. In de verte ontwaakt langzaam de stad. Terwijl het gehele strand geleidelijk volloopt met toeristen, gekenmerkt door Hollandse accenten en kleurrijke frigoboxen, beëindig ik het lezen, werp een blik op mijn horloge, ruim mijn spullen op en verlaat het strand. Een nieuwe dag om te plukken.

Dit lezersportret verscheen ook op de website van Stumm.

Meer over dit project op www.stumm.be.