Paul De Grauwe, de "econoom" die er onlangs in slaagde om vrijdags op een internationaal congres Hayek boven Keynes te verkiezen en de maandag daarop in "De Standaard" Keynes boven Hayek, kreeg gisteren opnieuw een forum in die krant om zijn clowneske kijk op de economie ten toon te spreiden. In "De tirannie van de aandeelhouders" trekt hij van leer tegen de CEO's van multinationals. "De grootste vijanden van het kapitalisme zijn vandaag niet de vakbonden, maar ceo's als Carlos Brito van AB InBev", aldus de Paul Krugman van Vlaanderen. Zijn mirakeloplossing is ook zonneklaar. "Het wordt tijd dat de overheden de almacht van aandeelhouders beperken." Met dit weinig subtiel voorstel om nog meer overheidscontrole en -inmenging in de economie toe te laten, bewijst Paul De Grauwe maar één zaak: hij is zijn pedalen helemaal verloren en snapt er echt niets meer van.
Een economisch systeem kan maar overleven als er een brede maatschappelijke consensus bestaat dat dit systeem goed is voor het overgrote deel van de bevolking. Het marktsysteem zoals dat in de naoorlogse periode werd ontwikkeld, putte zijn kracht uit het feit dat het gesteund werd door een consensus die het zelf had gecreëerd. De materiële vooruitgang die dat systeem mogelijk maakte, werd gespreid over een groot deel van de bevolking. Werknemers and werkgevers profiteerden samen van deze vooruitgang.
Zolang politici begaan zouden zijn met de welvaart van de samenleving en duurzame economische vooruitgang is er geen vuiltje aan de lucht. Pas wanneer politici, zoals vandaag, helemaal geen principes of verstand meer hebben, of wanneer diezelfde politici door de particratie hun principes en hun verstand moeten verdringen, is dit een probleem. Iedereen weet dat de vrije markt meer mensen welvarend gemaakt heeft dan welk ander systeem ook. Zelfs nu moeten we toegeven dat we na de crisis nog steeds rijker zijn dan voor de economische supergroei van de jaren '90. Letland en Ierland worden wel als "failliet" afgedaan, maar zij zijn vandaag nog steeds rijker en beter af dan in 2004. Misschien iets om over na te denken, "professor" De Grauwe, vooraleer u zich weer aan populistische nonsens waagt?
Deze consensus is aan het afbrokkelen, vooral omdat de perceptie is gegroeid dat werknemers en werkgevers niet op dezelfde wijze profiteren van materiële vooruitgang. Een systeem dat het mogelijk maakt dat de top van de onderneming (...) fantastische bonussen opstrijkt precies omdat het werknemers afdankt, kan niet op de sympathie van de mensen rekenen en graaft zijn eigen graf.
En wie is het hier juist die deze "perceptie" tot waarheid verheft? Onze Paul natuurlijk. De mensen moeten begrijpen dat enkel de personen die achter een bedrijf staan écht begaan zijn met de toekomst ervan. Dit zijn niet altijd de CEO's maar wel de aandeelhouders. Zij zijn het die hun eigen geld in de schaal geworpen hebben om een risicovolle onderneming op te zetten, over te nemen, of zich daarin in te kopen. Zij willen rendement, en zij hebben daar als enige het recht op. Werknemers verhuren hun arbeid, maar zij hangen af van de markt voor arbeid. Ondernemers verplichten om werknemers in dienst te houden, is net zoals consumenten verplichten om bij een welbepaalde winkel een welbepaald product te blijven kopen, ook als die dat niet meer denken nodig te hebben. Ooit maakte Po-Paul zo'n vergelijkingen, vandaag huilt hij mee met de linkse wolven in het bos.
Hoe zijn we zo ver geraakt? Het is nuttig om daarvoor even terug te kijken naar de jaren zeventig. Toen kende het systeem ook een crisis. (...) De eerste reactie van de overheid bestond erin bedrijven in moeilijkheden te subsidiëren en massale programma's van overheidstewerkstelling uit de grond te stampen. Deze programma's werkten echter niet en botsten snel tegen de grenzen van de budgettaire realiteit. Het falen van de overheid om de economie in nieuwe banen te leiden bracht een ommekeer in het denken. Meer en meer groeide de idee dat het marktsysteem beter geplaatst was dan de overheid om duurzame jobs te creëren en tegelijk materiële vooruitgang voor iedereen mogelijk te maken. Overal in de wereld werd aan deregulering en privatisering gedaan.
Paul De Grauwe geeft hier een zéér mooie analyse van de geschiedenis. Tot de jaren '70 was Keynes het officiële staatsbeleid, maar toen bleek dat stagflatie wel degelijk bestond, werd Keynes ingeruild voor Friedman en diens monetarisme. Vandaag zien we dat ook dat systeem niet perfect werkt, maar dat betekent niet dat de voorganger opnieuw van stal gehaald moet worden. Zoals ik vorig jaar al in een lezersbrief in "The Economist" schreef, betekent deze crisis niet zozeer het failliet van het kapitalisme, maar wel van Friedmans monetarisme. Centraal bankieren heeft deze bubbel op haar geweten. Het zou dan ook niet meer dan normaal zijn, moest men vandaag als nieuwe doctrine de Oostenrijkse School uitproberen. Paul De Grauwe kent deze school, hij stond lange tijd zelfs openlijk sympathiek tegenover de ideeën van Mises en consorten, maar hij is die nu klaarblijkelijk alweer vergeten.
Deze tendens creëerde inderdaad een nieuwe dynamiek van groei en vooruitgang niet alleen bij ons, maar vooral in de armste landen van de wereld. (...) Maar zoals zo dikwijls sloeg de slinger te ver door. Te veel mensen begonnen te geloven dat alle maatschappelijke problemen door de vrije markt kunnen opgelost worden, en dat de rol van de overheid overal moest worden teruggedrongen. Zo werd onder invloed van dit marktfundamentalisme de bankregulering ontmanteld en werd de banken toegelaten te gokken in de aandelenmarkten en in andere financiële markten. (...)
Marktfundamentalisme in de bankensector?? Echt waar?? We spreken hier over één van de meest gereguleerde en gereglementeerde sectoren van de hele economie. De crisis bewijst net dat de overheid helemaal niet in staat was om, ondanks massale regulering, het systeem foutloos te laten werken. En hoe reageren De Grauwe en andere etatisten daar dan op? Zij willen, begrijpen wie begrijpen kan, diezelfde falende overheid (nog) meer macht en een (nog) groter aandeel in de economie geven. Regulering lag aan de basis van de vastgoedbubbel en regulering zette banken aan om zich veel breder te gaan leveragen dan in de vrije markt het geval zou zijn. Een stad staat onder water en De Grauwe komt met extra emmers water af.
Een nog meer fundamentele ontsporing ontstond toen de idee ingang vond dat de controle op de onderneming moest gebeuren door de aandelenmarkten. Een goed bedrijf was een bedrijf waarvan de aandelenkoers stijgt; een slecht bedrijf waarvan de aandelenkoers daalt. De aandelenmarkten moesten het ultieme oordeel vellen over de kwaliteit van een onderneming en haar management. In theorie een schitterende idee. De realiteit evolueerde anders. In de aandelenmarkten spelen psychologische factoren als euforie en depressie, optimisme en pessimisme een even grote rol als fundamentele economische factoren. (...)
Ik deel de mening van Paul De Grauwe dat de aandeelhouders hier schromelijk tekortgeschoten zijn. Zij hadden alles voor handen om in te grijpen, maar zij deden er niets aan. Ik was dan ook tégen de bail-outs van de banken gekant die de aandeelhouders ten goede zijn gekomen. Paul De Grauwe is echter een grote hypocriet. Hier veegt hij de pan uit met de aandeelhouders, maar ten tijde van de bail-outs was hij wel voor tegemoetkomingen aan de aandeelhouders "die er niets aan konden doen"... Wat is het nu, Paul, eieren of jong?
De lange termijn werd opgeofferd aan de korte termijn. De winst die gerealiseerd kan worden door werknemers af te danken leidt onmiddellijk tot meer bonussen, maar ondermijnt de lange termijn voordelen van een vertrouwensrelatie tussen de werkgever en de werknemer. Conflict, in plaats van samenwerking wordt opnieuw de basis van de relaties tussen werkgevers en werknemers. Dit zijn gevaarlijke tendenzen die de maatschappelijke aanvaarding van een vrij marktsysteem aantasten. (...) Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het kapitalisme gered wordt uit de greep van de kapitalisten? Dat is de systeemvraag die zich vandaag stelt. De verantwoordelijkheid ligt hier in eerste instantie bij het bedrijfsleven zelf. (...) De overheid moet hier ook optreden, onder andere door, zoals vroeger, vergoedingen gebaseerd op optiecontracten te belasten als loon. (...) De bankiers zijn meer en meer geëvolueerd van kredietverleners tot speculanten. Ze hebben eveneens bijgedragen tot een evolutie naar een casinokapitalisme. (...)
Casinokapitalisme?? Ik begin meer en meer te denken dat "Paul De Grauwe" gewoon het pseudoniem van Dirk Van der Maelen is... Aandeelhouders bepalen het beleid en de bonussen. Het is dan ook aan hen om daar onafhankelijk van overheid of samenleving beslissingen over te nemen. Hoge leverage kan hoge winst opleveren, maar houdt ook risico's in. Het is de overheid die de afweging verknoeid heeft. Moral hazard heet dat dan. De winsten zijn immers voor de aandeelhouders, de verliezen voor de gemeenschap.
Tot nu toe is het marktsysteem er altijd in geslaagd om voor een verloren job een nieuwe, meestal interessantere job te vinden. Niet onmiddellijk natuurlijk, maar na verloop van tijd wel. Dit mechanisme vormt de basis van het vertrouwen dat de mensen hebben in het systeem en in de bedrijfsleiders. Maar als deze laatste meer en meer gepercipieerd worden als korte termijn speculanten dan is er een probleem. We kunnen alleen maar hopen dat de bedrijfsleiders de ernst van dit probleem op tijd onderkennen.
Kan iemand zijn eigen betoog nog meer ondergraven dan Paul De Grauwe hier?? Eerst kant hij zich tegen de markt om uiteindelijk dan te beweren dat de markt het wel zal oplossen... Als De Grauwe dit gelooft, en ik hoop dat hij dit allemaal gewoon schrijft omwille van mediageile beweegredenen, dan moet hij dat ook openlijk durven zeggen. Anders pleegt hij schuldig verzuim, en verwordt hij tot de doodgraver van onze economie en, erger nog, van onze welvaart.
Dit commentaarstuk verscheen ook elders op het Internet.
Meer teksten van Paul De Grauwe op www.econ.kuleuven.be.
Een economisch systeem kan maar overleven als er een brede maatschappelijke consensus bestaat dat dit systeem goed is voor het overgrote deel van de bevolking. Het marktsysteem zoals dat in de naoorlogse periode werd ontwikkeld, putte zijn kracht uit het feit dat het gesteund werd door een consensus die het zelf had gecreëerd. De materiële vooruitgang die dat systeem mogelijk maakte, werd gespreid over een groot deel van de bevolking. Werknemers and werkgevers profiteerden samen van deze vooruitgang.
Zolang politici begaan zouden zijn met de welvaart van de samenleving en duurzame economische vooruitgang is er geen vuiltje aan de lucht. Pas wanneer politici, zoals vandaag, helemaal geen principes of verstand meer hebben, of wanneer diezelfde politici door de particratie hun principes en hun verstand moeten verdringen, is dit een probleem. Iedereen weet dat de vrije markt meer mensen welvarend gemaakt heeft dan welk ander systeem ook. Zelfs nu moeten we toegeven dat we na de crisis nog steeds rijker zijn dan voor de economische supergroei van de jaren '90. Letland en Ierland worden wel als "failliet" afgedaan, maar zij zijn vandaag nog steeds rijker en beter af dan in 2004. Misschien iets om over na te denken, "professor" De Grauwe, vooraleer u zich weer aan populistische nonsens waagt?
Deze consensus is aan het afbrokkelen, vooral omdat de perceptie is gegroeid dat werknemers en werkgevers niet op dezelfde wijze profiteren van materiële vooruitgang. Een systeem dat het mogelijk maakt dat de top van de onderneming (...) fantastische bonussen opstrijkt precies omdat het werknemers afdankt, kan niet op de sympathie van de mensen rekenen en graaft zijn eigen graf.
En wie is het hier juist die deze "perceptie" tot waarheid verheft? Onze Paul natuurlijk. De mensen moeten begrijpen dat enkel de personen die achter een bedrijf staan écht begaan zijn met de toekomst ervan. Dit zijn niet altijd de CEO's maar wel de aandeelhouders. Zij zijn het die hun eigen geld in de schaal geworpen hebben om een risicovolle onderneming op te zetten, over te nemen, of zich daarin in te kopen. Zij willen rendement, en zij hebben daar als enige het recht op. Werknemers verhuren hun arbeid, maar zij hangen af van de markt voor arbeid. Ondernemers verplichten om werknemers in dienst te houden, is net zoals consumenten verplichten om bij een welbepaalde winkel een welbepaald product te blijven kopen, ook als die dat niet meer denken nodig te hebben. Ooit maakte Po-Paul zo'n vergelijkingen, vandaag huilt hij mee met de linkse wolven in het bos.
Hoe zijn we zo ver geraakt? Het is nuttig om daarvoor even terug te kijken naar de jaren zeventig. Toen kende het systeem ook een crisis. (...) De eerste reactie van de overheid bestond erin bedrijven in moeilijkheden te subsidiëren en massale programma's van overheidstewerkstelling uit de grond te stampen. Deze programma's werkten echter niet en botsten snel tegen de grenzen van de budgettaire realiteit. Het falen van de overheid om de economie in nieuwe banen te leiden bracht een ommekeer in het denken. Meer en meer groeide de idee dat het marktsysteem beter geplaatst was dan de overheid om duurzame jobs te creëren en tegelijk materiële vooruitgang voor iedereen mogelijk te maken. Overal in de wereld werd aan deregulering en privatisering gedaan.
Paul De Grauwe geeft hier een zéér mooie analyse van de geschiedenis. Tot de jaren '70 was Keynes het officiële staatsbeleid, maar toen bleek dat stagflatie wel degelijk bestond, werd Keynes ingeruild voor Friedman en diens monetarisme. Vandaag zien we dat ook dat systeem niet perfect werkt, maar dat betekent niet dat de voorganger opnieuw van stal gehaald moet worden. Zoals ik vorig jaar al in een lezersbrief in "The Economist" schreef, betekent deze crisis niet zozeer het failliet van het kapitalisme, maar wel van Friedmans monetarisme. Centraal bankieren heeft deze bubbel op haar geweten. Het zou dan ook niet meer dan normaal zijn, moest men vandaag als nieuwe doctrine de Oostenrijkse School uitproberen. Paul De Grauwe kent deze school, hij stond lange tijd zelfs openlijk sympathiek tegenover de ideeën van Mises en consorten, maar hij is die nu klaarblijkelijk alweer vergeten.
Deze tendens creëerde inderdaad een nieuwe dynamiek van groei en vooruitgang niet alleen bij ons, maar vooral in de armste landen van de wereld. (...) Maar zoals zo dikwijls sloeg de slinger te ver door. Te veel mensen begonnen te geloven dat alle maatschappelijke problemen door de vrije markt kunnen opgelost worden, en dat de rol van de overheid overal moest worden teruggedrongen. Zo werd onder invloed van dit marktfundamentalisme de bankregulering ontmanteld en werd de banken toegelaten te gokken in de aandelenmarkten en in andere financiële markten. (...)
Marktfundamentalisme in de bankensector?? Echt waar?? We spreken hier over één van de meest gereguleerde en gereglementeerde sectoren van de hele economie. De crisis bewijst net dat de overheid helemaal niet in staat was om, ondanks massale regulering, het systeem foutloos te laten werken. En hoe reageren De Grauwe en andere etatisten daar dan op? Zij willen, begrijpen wie begrijpen kan, diezelfde falende overheid (nog) meer macht en een (nog) groter aandeel in de economie geven. Regulering lag aan de basis van de vastgoedbubbel en regulering zette banken aan om zich veel breder te gaan leveragen dan in de vrije markt het geval zou zijn. Een stad staat onder water en De Grauwe komt met extra emmers water af.
Een nog meer fundamentele ontsporing ontstond toen de idee ingang vond dat de controle op de onderneming moest gebeuren door de aandelenmarkten. Een goed bedrijf was een bedrijf waarvan de aandelenkoers stijgt; een slecht bedrijf waarvan de aandelenkoers daalt. De aandelenmarkten moesten het ultieme oordeel vellen over de kwaliteit van een onderneming en haar management. In theorie een schitterende idee. De realiteit evolueerde anders. In de aandelenmarkten spelen psychologische factoren als euforie en depressie, optimisme en pessimisme een even grote rol als fundamentele economische factoren. (...)
Ik deel de mening van Paul De Grauwe dat de aandeelhouders hier schromelijk tekortgeschoten zijn. Zij hadden alles voor handen om in te grijpen, maar zij deden er niets aan. Ik was dan ook tégen de bail-outs van de banken gekant die de aandeelhouders ten goede zijn gekomen. Paul De Grauwe is echter een grote hypocriet. Hier veegt hij de pan uit met de aandeelhouders, maar ten tijde van de bail-outs was hij wel voor tegemoetkomingen aan de aandeelhouders "die er niets aan konden doen"... Wat is het nu, Paul, eieren of jong?
De lange termijn werd opgeofferd aan de korte termijn. De winst die gerealiseerd kan worden door werknemers af te danken leidt onmiddellijk tot meer bonussen, maar ondermijnt de lange termijn voordelen van een vertrouwensrelatie tussen de werkgever en de werknemer. Conflict, in plaats van samenwerking wordt opnieuw de basis van de relaties tussen werkgevers en werknemers. Dit zijn gevaarlijke tendenzen die de maatschappelijke aanvaarding van een vrij marktsysteem aantasten. (...) Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het kapitalisme gered wordt uit de greep van de kapitalisten? Dat is de systeemvraag die zich vandaag stelt. De verantwoordelijkheid ligt hier in eerste instantie bij het bedrijfsleven zelf. (...) De overheid moet hier ook optreden, onder andere door, zoals vroeger, vergoedingen gebaseerd op optiecontracten te belasten als loon. (...) De bankiers zijn meer en meer geëvolueerd van kredietverleners tot speculanten. Ze hebben eveneens bijgedragen tot een evolutie naar een casinokapitalisme. (...)
Casinokapitalisme?? Ik begin meer en meer te denken dat "Paul De Grauwe" gewoon het pseudoniem van Dirk Van der Maelen is... Aandeelhouders bepalen het beleid en de bonussen. Het is dan ook aan hen om daar onafhankelijk van overheid of samenleving beslissingen over te nemen. Hoge leverage kan hoge winst opleveren, maar houdt ook risico's in. Het is de overheid die de afweging verknoeid heeft. Moral hazard heet dat dan. De winsten zijn immers voor de aandeelhouders, de verliezen voor de gemeenschap.
Tot nu toe is het marktsysteem er altijd in geslaagd om voor een verloren job een nieuwe, meestal interessantere job te vinden. Niet onmiddellijk natuurlijk, maar na verloop van tijd wel. Dit mechanisme vormt de basis van het vertrouwen dat de mensen hebben in het systeem en in de bedrijfsleiders. Maar als deze laatste meer en meer gepercipieerd worden als korte termijn speculanten dan is er een probleem. We kunnen alleen maar hopen dat de bedrijfsleiders de ernst van dit probleem op tijd onderkennen.
Kan iemand zijn eigen betoog nog meer ondergraven dan Paul De Grauwe hier?? Eerst kant hij zich tegen de markt om uiteindelijk dan te beweren dat de markt het wel zal oplossen... Als De Grauwe dit gelooft, en ik hoop dat hij dit allemaal gewoon schrijft omwille van mediageile beweegredenen, dan moet hij dat ook openlijk durven zeggen. Anders pleegt hij schuldig verzuim, en verwordt hij tot de doodgraver van onze economie en, erger nog, van onze welvaart.
Dit commentaarstuk verscheen ook elders op het Internet.
Meer teksten van Paul De Grauwe op www.econ.kuleuven.be.
9 Reacties:
- At 15:51 Pieter Cleppe said...
-
Vincent geeft hier een correcte weerlegging van de claims van De Grauwe. Dit is een overheidscrisis, en de oplossing is niet nog meer overheid, maar net het tegendeel.
- At 15:51 Anoniem said...
-
Wie neemt PDG eigenlijk nog serieus?
- At 16:40 Marcel said...
-
Knappe refutatio, Vincent, ik had het niet beter gedaan.
- At 18:34 Anoniem said...
-
Van bij de start van zijn carrière in de jaren '70 heeft PDG maar één principe gehanteerd: "épater" en zo in de belangstelling komen.
- At 18:44 Danish Dynamite said...
-
http://www.demorgen.be/dm/nl/3324/Financiele-crisis/article/detail/1059522/2010/01/27/Schatkist-leent-recordbedrag.dhtml
Dit zou aandacht moeten krijgen op deze blog, veel meer dan de zoveelste frats van Paul De Grauwe. België leent dit jaar het equivalent van EEN VIERDE van haar BNP om de begroting te redden. Dit maakt van Belgiê de absolute koploper in Europa. Zelfs Italië en Griekenland doen beter. Ierland en Letland bankroet?? België is pas helemaal failliet. - At 09:33 Parmenides said...
-
Het is me vroeger al opgevallen dat P. De Grauwe zijn discours aanpast als hij een benoeming op het oog heeft. Zo was het toch toen hij bij de VLD zat (Vice-voorzitter ECB, waar hij naastgegrepen heeft). Misschien nu opnieuw, in België, waar hij acceptabel moet zijn voor de vakbonden.
- At 15:34 Anoniem said...
-
Paul De Grauwe is inderdaad een idioot. Kenmerkend type voor de special interest die onze faculteiten economie (Keynes, "wetenschappelijke" methode) en rechten (positivistisch recht) geworden zijn. Nu PDG geen vrienden meer heeft bij de VLD probeert hij via centrumlinkse zijde alsnog in het hol van de leeuw te raken: de ECB.
- At 23:41 Anoniem said...
-
Wat wel aangepakt mag worden zijn de grote ontslagvergoedingen -en bonussen van toplui. Laatstleden terug zo'n geval bij BP. Een ander voorbeeld: Fortis. Die mensen maken zware fouten en worden er nog voor beloond ook. Dit lijkt me ook een toegelaten vorm van diefstal en staat haaks op het liberaal denken.
- At 15:24 Anoniem said...
-
Workforall en co verwijt ik lafheid wanneer anno 2010 over Ierland zedig gezwegen wordt. Zij die beweren dat de Celtic tiger het al bij al ' toch zo slecht nog niet stelt ' verwijt ik domheid en geef ik een AA-. Daarom raad ik U aan The Economist te * lezen* ipv erin te schrijven, dat laatste laten we best over aan professoren.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)